नयाँ दिल्लीः भारतमा भेटिएको कोरोनाको नयाँ भेरियन्टले दोस्रो लहरलाई भयावह बनाइरहेको छ ? के यो भेरियन्ट दुनियाँभर फैलिएर विश्वव्यापी खतरा बनिसकेको छ ? यसकै कारण संक्रमण लगातार बढिरहेको विषयमा वैज्ञानिकहरु निश्चिन्त भइसकेका छैनन् ।

जिनोम सिक्वेन्सिङका लागि पर्याप्त नमुना संकलन हुन नसक्नु यसको एउटा प्रमुख कारण हो । यद्यपि, महाराष्ट्रमा संकलन गरिएको सीमित नमुनामध्ये ६१ प्रतिशतमा यही भेरियन्ट पाइएको छ । भारत र बेलायतबीच हवाई यात्रा बन्द हुनुअगावै यो भेरियन्ट बेलायत पुगिसकेको थियो । बेलायती स्वास्थ्यमन्त्री म्याट हेनककका अनुसार बेलायतमा हालसम्म १०३ संक्रमितमा भारतीय भेरियन्ट पाइएको छ । जीआईएसएआईडीका अनुसार भारतीय भेरियन्ट अहिलेसम्म कम्तीमा १७ देशमा भेटिइसकेको छ । दुई म्युटेसन ई४८४क्यू र एल४५२आर एकैपटक नयाँ भेरियन्टमा आएका हुन् वा होइनन् भन्ने पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरु कोसिस गरिरहेका छन् । यस्तो परिवर्तन पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरु भाइरसको जिनोम सिक्वेन्सिङको अध्ययन गर्छन्, जसलाई संक्रमितको स्वाबबाट निकालिन्छ । उनीहरुले भाइरसको जेनेटिक कोड तोड्छन् र पुनः म्युटेसन ट्रयाक गर्छन् । यी म्युटेसनको अधिकांश हिस्साले खासै महत्व राख्दैन ।

न त यसले भाइरसको व्यवहारमा परिवर्तन नै ल्याउँछ । तर, ई४८४क्यूजस्ता म्युटेसनले भाइरसलाई थप खतरनाक बनाइदिन्छ । लुसियाना स्टेट युनिभर्सिटी हेल्थ साइन्स सेन्टर सर्वेपोर्टका डा. जर्मी कामिलका अनुसार यो म्युटेसन निकै हदसम्म दक्षिण अफ्रिका र ब्राजिलमा भेटिएको ई४८४के म्युटेसनसँग मेल खान्छ । “यो भेरियन्ट चाखलाग्दो छ । यो दुई म्युटेसन हुनु र विश्वका अन्य भेरियन्टमा पनि देखिनु चिन्ताजनक कुरा हो,” विश्व स्वास्थ्य संगठनमा कोभिडको टेक्निकल अफिसर मारिया बेन केरखोवले बताइन् । वैज्ञानिकका अनुसार भारतीय भेरियन्टसम्बन्धी पर्याप्त तथ्यांक संकलन भइसकेको छैन । भारतमा दोस्रो भेरियन्टको पहिलो केस गत अक्टोबरमा पत्ता लागेको थियो । जीआईएसएआईडी डेटाबेसमा अहिलेसम्म विश्वभरका अनुसन्धानकर्ताले भारतीय भेरियन्टको ६५६ जिनोम सिक्वेन्स सेयर गरेका छन् । भारतले हालसम्म सेयर गरेको आठ हजार १७० जिनोम सिक्वेन्समध्ये २९८ सिक्वेन्स मात्र भारतीय भेरियन्टको हो ।

“भारतीय भेरियन्टमा दुवै खतरनाक म्युटेसन भएकाले यो चिन्ताजनक विषय हो । विश्वको फरक–फरक क्षेत्रमा पाइएका यी म्युटेसनले आम मानिसको प्रतिरोधी क्षमतामा विपरीत प्रभाव पार्छन्,” क्याम्ब्रिज युनिभर्सिटीमा क्लिनिकल माइक्रोबायोलजीका प्रो. रवी गुप्ताले भने । उनका अनुसार भारतमा यो म्युटेसन भाइरसको अनियन्त्रित प्रसारको परिणाम हो । डा. कामिलका अनुसार कुनै पनि वैज्ञानिकका लागि अहिले नै भारतीय भेरियन्टलाई विश्वको सबैभन्दा खतरनाक भेरियन्ट बताउनु असामयिक हुनसक्छ । अहिले विश्वमा सबैभन्दा बढी चिन्ता बेलायती भेरियन्टलाई लिएर भइरहेको छ, जुन विश्वको ५० भन्दा बढी देशमा फैलिइसकेको छ ।

नेचर पत्रिकामा प्रोफेसर गुप्ता र उनका सहकर्मीहरुले प्रकाशित गरेको शोधानुसार केही भेरियन्ट निश्चित रुपमा यी खोपहरुबाट बच्नेछन् । यिनीहरुको नियन्त्रण आगामी पुस्ताको खोप र वैकल्पिक भाइरल एन्टिजेनको प्रयोगले मात्र हुनेछ । अन्य भेरियन्टको तुलनामा यो भेरियन्ट खतरनाक छ कि छैन भन्ने विषयमा चिन्तित हुन आवश्यक नभएको प्रो. गुप्ता बताउँछन् । धेरै संक्रमित भेटिनुले गम्भीर रुपमा संक्रमित बिरामीको संख्या बढ्छ भन्ने विषयमा चिन्ता गर्न उनको सुझाव छ । -बीबीसी हिन्दीबाट