इटहरीः कात्तिक कृष्ण त्रयोदशीदेखि कात्तिक शुक्ल द्धितीया तिथिसम्म पाँच दिन मनाइन्छ नेपाली पर्व तिहार । भारतमा दीवाली भनिने यो पर्व नेपालमा भने मौलिक तरिकाले पाँच दिनसम्म मनाइन्छ । त्यही पाँच दिने पर्व आज काग तिहारसँगै शुरु भएको छ ।
काग तिहारमा काजको पूजा गरिन्छ । वैदिक सनातन धर्मशास्त्रका अनुसार नरक लोकका अधिपति यमराजले पृथ्वी लोकमा भएका मानिस लगायत सम्पूर्ण जीवित प्राणीको जन्म मृत्युको विवरण राख्ने गर्छन् । ती विवरण ओसारपसार गर्न भने काग सक्रिय हुने शास्त्रीय विश्वास रहिआएको छ । यो त भयो आज पूजा गरिएको कागजको शास्त्रीय मान्यता ।
धर्मशास्त्रहरूमा मात्रै होइन कागका बारेमा थुप्रै वैज्ञानिक कुराहरू पनि छन । फ्याक्ट लिजेन्ट डट ओआरजी, लाइभ साइन्स डट कम, मेन्टरफ्लोस डट कम, बज फिड डट कम जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय पोर्टलहरूले कागका रोचक कुराहरू बारेमा विभिन्न समाचारहरू बनाएका छन् ।

यी हुन् विज्ञानले प्रमाणित गरेका कागका अनौठा १० तथ्यहरूः

१. कागको समूहमा एक अराजक झुण्ड हुन्छ । जसले बिरामी परेर मर्न लागेको कागलाई एकैपटक आक्रमण गरेर मार्छ । त्यही आदतका कारणले कागलाई हत्यारा पंक्षी पनि भनिन्छ ।

२. काग पंक्षीहरूमा सबैभन्दा धेरै स्मरणशक्ति भएको पंक्षी हो । ‘ब्रेन टु बडी रेसियो’ अन्य पंक्षीभन्दा कागको बढी हुने हुनाले काग सबैभन्दा चलाख पंक्षी भएको वैज्ञानिहरूको निष्कर्ष रहेको छ । मान्छेकै जस्तोगरी कागको दिमागी संरचना बनेको वैज्ञानिक अनुसन्धानले बताउँछन् । कागले एक पटक देखेको अनुहार कहिल्यै भुल्दैन ।
एकपटक अमेरिकाको सिटल शहरमा अनुसन्धाताहरूले मास्क लगाएर ७ वटा कागहरू नियन्त्रणमा लिए । पछि छाडे । तर, जबजब ती मास्क कागहरूले देखे तबतब आक्रमण प्रयोग गर्न थालेको तथ्य छ ।

३. कागले लगभग सबैथोक खान्छ । मासु खान्छ । सिनो खान्छ । किथ्रा खान्छ । अन्न पनि खान्छ ।

४. काग लगभग सबै ठाउँमा पाइन्छ । अन्र्टाटिकाबाहेक सबै महादेशमा कागको अस्तित्व छ ।

५. अन्तर्राष्ट्रिय संरक्षणवादी संस्था आइयुसिएनका अनुसार काग सङ्कटमा नरहेका केही पंक्षीहरूमा पर्छ । कागको फ्लोरेज प्रजातिबाहेक सबै कागहरू सङ्कटविहीन अवस्थामा छन् ।

६. जेठो कागले आमाबाबुलाई सन्तान हुर्काउन सहयोग गर्छ । कागहरू जोडीजोडी मात्रै बस्ने र हुर्केका सन्तानले नयाँ सन्तान हुर्काउन सहयोग गर्ने अनुसन्धानकर्ताहरूको निष्कर्ष छ ।

७. कागहरूले जापानमा धेरैपटक बत्ती बन्द गराएका छन् । बिजुलीका तार र अन्य पोलमा गुँड लगाएका कागहरूले सन् २००६ देखि २००८ को बीचमा १ हजार ४ सय बढी फाइबर अप्टिकल केवलहरू चोरेको बताइन्छ । जापानको चुबु इलेक्ट्रिक कम्पनीका अनुसार वर्षको १ सय बत्तीका समस्यामा कागहरू कारक हुन् ।

८. कागले जीवनमा एउटा कागसँग मात्रै यौन सम्पर्क राख्छ । यौन सम्पर्कपछि पाएको अन्डा भाले र पोथी दुवैले पालैपालो ओथारा बसेर कोरल्छन् । कागले सामान्यतः २ देखि ४ वर्षको उमेरमा यौन सम्पर्क राख्ने गर्छ ।

९. कागहरू संसारका धेरै पुराना पंक्षीहरूमा पर्छन् । १ करोड ७० लाख वर्ष अगाडि नै कागहरू फेला परेको वैज्ञानिक तथ्य रहेको छ ।

१०. मान्छेले कागको नक्कल गरेजस्तै कागले पनि मान्छेको नक्कल गर्न सक्छ । मान्छेजस्तै कागले पनि औजार प्रयोग गरेर आफ्नो आहारा खान्छ ।