धरानः धरान उपमहानगरपालिका हाताभित्र ३ वटा वारुणयन्त्र (दमकल) ‘स्टेण्डबाइ’ हुन्छन् । २ वटा ४ हजार लिटर र एउटा २ हजार लिटर क्षमताका छन् ती वारुणयन्त्र । कहीँ आगलागी भइहाले धेरै कम समयमा पुग्ने एक मात्र लक्ष्य हुन्छ । धरान नगरभित्र ढिलो भनेको ५ मिनेटभित्र पुग्ने लक्ष्य भएको बताइएको छ ।

आगलागीको जानकारी पाउनासाथ २ हजार लिटर क्षमताको दमकल हिँडिहाल्छ । त्यसपछि त्यहाँको वस्तुस्थिति बुझेर जानकारी दिएअनुसार क्रमश अरु पनि जान्छन् । त्यसबाट पनि सम्भव नहुँदा मात्र अन्य नगरका दमकललाई गुहारिन्छ । एउटा दमकलमा ५ जना सदस्य हुन्छन् । जो हवल्दारको कमाण्डमा हुन्छन् । कसरी छिटो भन्दा छिटो आगो नियन्त्रणमा लिउँ र जनधनको क्षति कम गराउँ भन्ने उनीहरूको लक्ष्य हुन्छ । यसरी खटिने अग्नि नियन्त्रकका लागि बाधक बन्छ ‘पानी’ ।

धरान उपमहानगरपालिकाको कार्यालय हाताभित्र दुई वटा रिजर्व वेयर ट्याङकी छन् । ४० हजार लिटर र १५ हजार लिटर क्षमताको ट्याङकी छन् । २० हजार लिटरको ट्याङ्की २०३४ सालमा बनाइएको हो । अर्को १५ हजार लिटर क्षमताको २०५५ मा निर्माण गरिएको हो । ४० हजार लिटरको ट्याङकी मात्र अग्नि नियन्त्रणको लागि प्रयोग गरिन्छ । तर, १५ हजार लिटरको ट्याङकीको पानी नगरपालिकामा नै प्रयोग गरिन्छ ।

बजार एरियाभित्र आगलागी भएमा सोही ट्याङकीको पानी प्रयोग गरिने धरान उपमहानगरपालिकाको वारुणयन्त्र उपशाखाका प्रमुख सुवेदार रामबहादुर कार्की बताउँछन् । नगरपालिकाको ट्याङ्कीको पानी सकिएपछि सेउती पुलदेखि करिब २ सय मिटर दक्षिण रहेको खानेपानी संस्थानले बोरिङ गरेको पानी लिन जानुपर्ने उनी बताउँछन् । ‘ट्याङकीको पानी सकिएपछि सेउती पुलदेखि तल खानेपानी संस्थानले बोरिङ गरेको पानी ल्याउनुको विकल्प छैन,’ उनले भने ।

बोरिङ गरेको पानी ल्याउनका लागि त्यति सहज नभएको वारुणयन्त्र चालक राजेश थापा मगर बताउँछन् । बजार क्षेत्रबाट त्यहाँ पुग्न करिब १५ मिनेट लाग्छ । त्यसपछि पानी भर्न १० मिनेट लाग्छ । करिब २० मिनेटमा दमकल फर्केर आउने उनले बताए ।
बजार क्षेत्रमा बिहानदेखि राति ९ बजेसम्म ‘हाइरिक्स’मा हुइँकिनुपर्ने बाध्यता रहेको उनी सुनाउँछन् । ‘सिटी सफारी र टेम्पोले जथाभावी बाटो काट्दा समस्या हुन्छ । हाइ रिक्समा हिँड्नुपर्छ,’ उनी भन्छन्, ‘रातको समयमा मात्र अलिक सहज हुन्छ ।’ सम्बन्धित पक्षले यसको हल चाँडै गर्नुपर्ने उनको सुझाव छ ।

धरानमा २०५३ सालताका पुरानो बजारमा एक कपडा पसलबाट सल्केको आगोले चार घरमा क्षति भएको थियो । त्यस बेला उपमहानगरसँग एउटा मात्र वारुणयन्त्र थियो । तर, अहिले उपमहानगरसँग तीन वटा वारुणयन्त्र भए पनि पानीको अभाव छ । ठूलो आगलागी भए समस्या हुने सुवेदार कार्की बताउँछन् ।

खानेपानीले ठाउँ ठाउँमा पोइन्ट निकालिदिए आफूहरूलाई सहज हुने उनी बताउँछन् । ‘धरानमा पोखरीभन्दा पनि ठाउँठाउँमा खानेपानीले ५ इन्चे पाइपमा पोइन्ट निकालिए जत्रो आगलागी भए पनि काम गर्न सहज हुन्छ, राम्रो हुन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘गाडी पनि धेरै चाहिएन, दुर्घटनाको खतरा कम हुन्छ, समयको बचत धेरै राम्रो हुन्छ । बढ्दो शहरीकरणको लागि आधुनिक उपकरणहरू पनि चाहिन्छ ।’

हाल उपमहानगरको वारुणयन्त्र उपशाखामा सुवेदार कार्कीको कमाण्डमा ५ हवल्दारसहित १५ जनाको अग्निनियन्त्रक टोली छ । जसमा ३ जना चालक छन् ।