इटहरीः झापाको बेलडाँगी शिविर भुटानी शरणार्थीको गढ नै हो । करिब ९ हजार जनसङ्ख्या रहेको उक्त शिविरमा शरणार्थीको सङ्ख्या घटेको छैन बरु बढिरहेको छ । शिविरमा जन्मिएका बाहेक नयाँ आगन्तुकले पनि शिविरमा नाम दर्ता गराइरहेका छन् ।
पहिले शरणार्थी भन्न लजाउनेहरू पनि अहिले खुलेर बोल्न थालेका छन् । शरणार्थी पुनर्वास कार्यक्रमले सबैको ध्यान शिविरमा परेको हो । ससाना छाप्रो देखिने शिविर एक्कासी बलवान बन्न पुग्यो । शरणार्थीको लागि तेस्रो मुलुक सहज भएपछि शिविरको हैसियत बढ्यो ।
भुटानी र नेपालीबीचको सम्बन्धमा हिमचिम बढ्न थाल्यो । गरीब र कमजोर भनेर हेपिएका भुटानीहरू नेपालीभन्दा धेरै शक्तिशाली बन्न पुगे । नेपाली समाज र भुटानी शरणार्थीबीचको विभेद रहन छाड्यो । सांस्कृतिक र भौतिकसँगै भावनात्मक दूरी पनि नजिक बन्न थाल्यो ।
नेपाली युवतीको मन भुटानी युवाहरूले जित्न थाले । नेपाली युवतीहरू पनि भुटानी युवासँग चाँडै नजिक हुन थाले । सकेसम्म भुटानी युवासँग बिहे गर्न पाए हुन्थ्यो भन्ने भावना विकसित हुन थाल्यो ।
अमेरिका जाने रहर अपुरै
भुटानी शरणार्थीसँग बिहे गर्दैमा अमेरिका जाने रहर पूरा हुन्छ भन्ने हुँदैन । त्यसैको एक नमूना पात्र हुन् सीता अधिकारी । २३ वर्ष अगाडि प्रेमविवाह गरेकी उनको पनि सपना अमेरिका जानु नै थियो । थापा क्षेत्रीकी छोरी उनले अधिकारी बाहुनसँग विवाह गर्नु त्यस बेला चानचुने कुरा थिएन । तर पनि उनी शिविरका भुटानी युवा भीष्मलाल अधिकारीको प्रेममा परिन् । उनलाई केटा पनि सही लाग्यो । त्योभन्दा बढी अमेरिका जाने उनको तीव्र अभिलाषा थियो ।
उनी अहिले पनि सोही शिविरमा छिन् । उनकी छोरी चाहिँ अमेरिकामा छिन् । छोरा काठमाडौंमा पढ्दै छन् । केही वर्ष अगाडि मोटरसाइकल दुर्घटनामा परी उनका श्रीमान्को मृत्यु भयो । श्रीमान्को अभाव त छँदैछ । साथका छोराछोरी पनि सँगै नहँुदा जीवन उराठलाग्दो भएको उनी सुनाउँछिन् । अहिले पनि धेरै नेपाली युवतीहरूले भुटानी युवासँग विवाह गर्ने प्रस्ताव राखिदिन आग्रह गर्दा अप्ठ्यारो लाग्ने गरेको उनको भनाइ छ ।
एकातिर अमेरिका जाने सपना पूरा हुन सकेन भने अर्कातिर श्रीमान् गुमाउनुपर्दाको पीडाबीच उनको जीवन चलिरहेको छ ।
त्यस्तै कहानी छ सम्झना पोख्रेलको पनि । नेपाली मूलकी सम्झनाको पनि अमेरिका जाने सपना अधुरो नै भयो । भुटानी शरणार्थीसँग विवाह गर्दा अमेरिका जान सजिलो हुने भएपछि उनले पनि शिविरभित्र विवाह गरेकी हुन् । तर आजसम्म पनि उनी अमेरिका पुग्न सकेकी छैनन् । र शायद पुग्दिनन् पनि । उनीजस्तै सयौं युवतीहरूले भुटानी युवासँग विवाह गरेका छन् ।
भिसा नमिल्दा र केटाले धोका दिँदा सम्बन्ध विच्छेद बढ्दै
कतिपय जोडीहरू अहिले अमेरिकामा छन् भने कतिपयको भिसा नमिलेका कारण सम्बन्ध विच्छेद भएको छ । श्रीमान् अमेरिका गएको लामो समयसम्म नआएपछि ‘डिभोर्स’ गर्ने युवती पनि कम छैनन् । अमेरिका गएपछि अर्कैको प्रेममा परेर नेपाली युवतीलाई छाड्ने भुटानी युवाहरू पनि धेरै भेटिन्छन् ।
सोही शिविरका दुर्योधन राई भर्खरै अमेरिकाबाट नेपाल आएका हुन् । उनी पनि नेपाली मूलकै युवतीको प्रेमजालमा परे । अहिले उनको सम्पूर्ण परिवार अमेरिकामै छ । कहिलेकाहीँ दाजुभाइ भेट्न नेपाल आउने गरेको उनी सुनाउँछन् । आफू सँगैका अरू साथीहरूले पनि प्रायः नेपाली युवतीसँग नै विवाह गरेको उनको भनाइ छ । अहिले त भुटानी युवाहरू पाउनै कठिन भइसकेको उनी बताउँछन् ।
सोही शिविरका खड्गबहादुर सुब्बा अमेरिका जाने लोभमा धेरै नेपाली युवतीले भुटानी युवासँग विवाह गर्ने गरेको सुनाउँछन् । अमेरिका जानको लागि धर्म र विवाहको साथ लिने गरेको उनको भनाइ छ । भारत तथा विदेशबाट पनि धर्म परिवर्तन गराउन आउने गरेको उनी बताउँछन् ।
नेपाली युवतीको परिवारबाट भुटानी युवासँग विवाह गराइदिन आग्रह गर्ने गरेको सुनाउँछन् गजेन्द्र भुजेल । ‘भुटानी शरणार्थी युवा त रातो पाण्डा जस्तै भएका छन्’, उनी हाँस्दै भन्छन्, ‘भुटानी युवाको हाहाकार भएको छ शरणार्थी शिविरमा ।’ युवाहरू विवाह गरेर एकल वा जोडी नै पलायन भएपछि शिविरचाहिँ महिला र वृद्धहरूको मात्र भएको छ ।
_1720278409.jpg)
