इटहरीःकुनै समय धनकुटाका खेमराज थापा उसुका खेलाडी थिए । खेल क्षेत्रमा सानै उमेर देखिको रुची भएता पनि उसुमा मज्जाले लागेका भने २०५२ सालबाट रहेछन् थापा ।
खेल क्षेत्र एउटा सम्मानित क्षेत्र हो । तर राष्ट्रले त्यो क्षेत्रमा उचित लगानी नगर्दा अनि खेल क्षेत्रमा पनि राजनीति भित्रँदा खेमराजजस्तै हजारौँ खेलाडीहरु आज कोही धान खेल्छन्, कोही कोदो खेल्छन् न कि खेल । खेल्नको लागि न भनेजस्तै मैदान बनेका छन् न त खेलाडीका आधारभुत आवश्यकता नै पूर्ति हुने गरेका छन् । कतिपयले आफूहरुलाई खेल्नको लागि चाहिने पन्जा नपाउँदा खेल्नबाट बञ्चित हुनुपरेको तथा माग्दै हिँड्नु परेको उदाहरण खोज्न टाढा जानै पर्दैन । यिनै खेमराजलाई नै सोधे पुग्छ ।
खेमराज थापा उमेरले झण्डै ४० वर्ष पुग्न लागे । खेलाडी भएकाले पनि होला उनको उमेरभन्दा शरीर हट्टाकट्टा छ । हुन पनि खेलाडीहरु तन्दुरुस्त हुन्छन् , व्यायाम र खानपानको हेरचाहले उनीहरुलाई ढिलै मात्र बुढो बनाउँछ । तर नियमित खेल अभ्यास भने गरिरहनुपर्छ ।
धनकुटा नगरपालिकाले यही मङ्सिर ४ र ५ गते एभोकाडो महोत्सव गरिरहँदा खेमराज निकै व्यस्त देखिन्थे । धनकुटा नगरपालिका एभोकाडो कृषक समुहका अध्यक्षसमेत रहेका खेमराजको अबको व्यस्तता आफ्नो कृषि फर्ममा मात्रै नभएर धनकुटाका समग्र एभोकाडो कृषकको समस्या समाधानका लागि नेतृत्व तहको भूमिका निर्वहनमा रहनेछ । धनकुटा नगरपालिकाको निमन्त्रणामा महोत्सवस्थल पुगेको हाम्रो टोलीले पहिलो महोत्सवको साँझमा धनकुटाको परिचय मोडस्थित एभोकाडो पार्कमै खेमराजसँग छोटो कुरा गर्ने मौका पायो ।

khemraj thapa 2
भूमिगत कालदेखि नै खेल क्षेत्रमा रुची भएका खेमराज २०४३ सालतिर तेक्वान्दो हेर्ने गर्दथे । जङ्गलमा आफूभन्दा ठूलो उमेरका दाईहरुले खेल्दा हेर्ने र उनीहरुसँगै दौडने, कसरत गर्ने खेमराज धनकुटाकै कागतेमा खेलाडी नैन श्रेष्ठले उसुको खेल सुरु गरेपछि त्यहीँ गएर खेल्ने अनि अभ्यास गर्ने गरेको बताउँछन् । धनकुटामै प्रविणता प्रमाणपत्र तहसम्मको अध्ययन गरेका खेमराजको खेल जीवन धनकुटाबाटै सुरु भयो । २०५२ सालबाट सशस्त्र द्वन्द्वका कारण खेलहरु भइरहे तर प्रतियोगिताहरु हुन छोडे । द्वन्द्वपछि विभिन्न तहका खेलहरु खेल्दै खेमराज २०६४ सालमा भोलेन्टियर प्रशिक्षक बनेर इलाम पुगेका रहेछन् ।
खेमराजकै अग्रसरतामा २०६५ सालमा इलाममा चाइनिज मार्सल आर्ट अर्थात् उसुको स्थापना गरिएको रहेछ । त्यहाँबाट इलाममै सक्रिय भएर लागेका खेमराजले क्षेत्रीय खेलमा स्वर्ण पदकसम्म हात पारेका रहेछन् भने राष्ट्रिय स्तरको खेलमा भने तेस्रोमा चित्त बुझाउनु परेको खेमराजको भनाइ थियो ।
पहिले व्यावसायिक रुपमा हुने धान, मकै, कोदोको खेति अहिले धनकुटामा खान पुग्नेजति हुन्छ । पुख्र्यौली पेसा भएता पनि अहिलेको माग भनेको नगदेबाली भएका कारण पनि पुख्र्यौली खेति गर्ने किसानको कमी छ धनकुटामा ।
खेमराजले भने २०५२ सालतिर खानको लागि भनेर २ बोट एभोकाडो रोपेका रहेछन् । पछि २०६६ सालतिरबाट भने आफू व्यावसायिक खेतितर्फ आकर्षित भएको उनले बताए । कृषिमा पहिलेदेखि नै रुचि राख्ने खेमराज आफ्नो करेसामा सबै प्रकारका फलफूल भएको बताउँछन् । एभोकाडोको बिरुवामा राम्ररी मल पुग्यो भने ३ वर्षमा राम्रो फल दिने थापाले हामीलाई सुनाए । करेसामा एभोकाडोको रुख भए सब्जी रोप्दा मल हाल्नु नपर्ने खेमराज बताउँछन् ।
५ बर्ष पुरानो एभोकाडोको बोटले आफुलाई घरमा खानेजती खाएर २४ हजार रुपैयाँ सम्म एक बर्षमा कमाउन सकेको खेमराज बताउँछन् । धनकुटाकै एक जना किसानलै एउटा एभोकाडोको रुखबाट एक सालमा ३ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म कमाएको थापाले हामिलाई सुनाए । यसै भएर पनि खेमराज खेल क्षेत्र छोडेर एभोकाडो खेतिमा होमिएका रहेछन् ।

khemraj thapa 1
धन्कुटा नगरपालिकाको अग्रसरतामा पहिलो एभोकाडो महोत्सव गरिसकेपछि एभोकाडोको बिरुवा अर्थात् बेर्ना मात्र बेचेर पनि धनकुटाले करोडभन्दा माथिको कमाइ गरिसकेको थापाको भनाइ थियो । पछिल्लो समयमा अज्ञात रोगहरु लागेर किसानलाई चिन्तित बनाएको उनले बताए । एभोकाडोमा रोग लागेन भने यसको भविष्य धेरै राम्रो भएको यी युवा किसानको भनाइ छ । एभोकाडोको ५० वटा बिरुवाले वर्षमा १० लाखभन्दा बढी आम्दानी गर्न सकिने थापाले हामीलाई सुनाए । ५ वर्ष पहिले ५० रुपैयाँ प्रतिकिलोका दरले बेच्दा पनि नबिक्ने एभोकाडो अहिले बिस्तारै यसको महत्व बुझ्दै गएपछि क्विन्टलका क्विन्टल बिक्न थालेको खेमराजले हामीलाई सुनाए । त्यसो त २०६३ सालतिर ५० किलो एभोकाडो बेच्न लाँदा एक दाना पनि नबिकेर सबै फाल्नु परेको उदाहरण धनकुटाकै किसानहरुलाई सोधे पुग्छ ।
अहिले स्थानीय सरकारहरुले पनि एक पालिका एक उत्पादन कार्यक्रमका लागि धनकुटाबाट हजारौँको संख्यामा एभोकाडोको बिरुवाहरु लाने गरेको थापा बताउँछन् । धनकुटाको एभोकाडोको बिरुवा सुदुरपश्चिमको महेन्द्रनगरसम्म पुगिसकेको रहेछ । त्यसो त अहिले बेर्नाको माग ह्वात्तै बढेको पाइएको छ । पछिल्लो समयमा बेर्ना उत्पादन गर्ने किसानको संख्या बढी भएकाले पहिला २ सय रुपैयाँ सम्ममा बिकेको बेर्ना अहिले ४० रुपैयाँ गोटासम्म झरेको खेमराजको भनाइ थियो ।
धनकुटालाई एभोकाडोको राजधानी नै मानिएकोले यसको भविष्य राम्रो भएको विश्लेषण सबैतिर गरिँदै आएको छ । खेलमा भन्दा रामे भविष्य देखेर एभोकाडो खेतिमा होमिएका खेमराजलाई सफलताको शुभकामना ।

267279978_2156131431219978_8885320976549976835_n