इटहरी/ बर्सेनी दुःखको नदी बन्ने गरेको सप्तकोशीमा पानीको वहाव वर्षकै उच्च भएको छ । बिहीबार दिउँसो नदीमा पानीको सहत बढेपछि गरिएको मापनमा १ लाख ५४ हजार ३ सय ९५ क्युसेक पानीको वहाव भएको ब्यारेज प्रशासनले जानकारी दिएको छ ।
सामान्यत १ लाख ५० हजार क्युसेकसम्म पानीको वहाव हुँदा रातो बत्ती बालिँदैन । तर, त्योभन्दा माथि पानीको सतह पुुगे खतरास्वरूप ब्यारेजमा रातो झण्डा राखिन्छ र रातो बत्ती बालिन्छ । यसको संकेत जोखिम आइलागेको भन्ने हुन्छ । जिल्ला प्रशासन कार्यालय सुनसरीले सम्भावित दुुर्घटनालाई मध्यनजर गरेर सतर्कता अनपाउने काम भइरहेको जानकारी दिएको छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रेमप्रकाश उप्रेतीले जिल्लाका सम्पूर्ण सुरक्षा अंग चुस्त दुरुस्त अवस्थामा रहेको भन्दै कोशीलगायत सुनसरीका अन्य नदी खोलाले दुःुख दिए उद्धार तथा सहयोगका लागि जुुट्न तम्तयार भएको बताए ।
उप्रेतीले ब्यारेजको पुलको भागमा रहेको सडकखण्ड अत्यन्त जीर्ण भएको भन्दै सो सडकका कारण दुुर्घटना हुने सम्भावना बढिरहेको बताए । जसका लागि भारतीय पक्षले मात्र मर्मत गर्ने कोशी सम्झौतामा उल्लेख भएको हुँदा नेपाल पक्षले चाहेर पनि केही गर्न नसकेको बताए । उनले भने, ‘उक्त समस्यालाई सम्बोधन गर्न भारतीय पक्षलाई बोलाएर छलफल चलाउने निर्णय भएको छ । सो कार्य चाँडै हुने विश्वास लिएको छु ।’
सन् १९५४ को भारत र नेपालबीचको आलोकप्रिय कोशी सम्झौताका आधारमा बनेको सुनसरीको कोशी ब्यारेज १९६२ सालमा सञ्चालनमा आएको थियो । पुल बनेको ५५ वर्षभन्दा बढी भइसकेकाले सो पुलले कतिबेला जोमिख निम्त्याउने हो भन्ने टुंगो छैन । कोशीमा पानीको वहाव बढेपछि सुनसरीका कोशी प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दा त्रसित बनेका छन् ।
कोशी पीडितले क्षतिपूति नपाएको गुनासो
पटकपटक कोशीको बाढीले प्रभावित भई विस्थापित हुन बाध्य भएका स्थानीय कोशीको भरपर्दो व्यवस्थापन हुन नसकेको गुनासो गर्छन । भारतीय पक्षले कोशी ब्यारेजदेखि करिब ५ किलोमिटर उत्तरसम्मको पूर्वी नेपाली भूभाग तटबन्धन गरेको छ । सम्झौताअनुसार कोशीले क्षति पुुग्ने नेपाली भुूभागमा उसले क्षतिपूर्ति दिनुपर्छ । तर बर्सेनी क्षति बेहोरेका जग्गाधनी कोशीकै कारण सुकुम्बासी बनिसक्दासमेत दुवै देशका जिम्मेवार निकायले कुुनै वास्ता नगरेको कोशी पीडित संघर्ष समितिका अध्यक्ष पञ्चनारायण मण्डलले जानकारी दिए । कोशीले दुुःख दिएबापत गुनासो सुुन्ने र सम्बोधन गर्ने भातरको भूआर्जन कार्यालय पनि विराटनगरमा राखेर कोशी प्रभावित क्षेत्रका सर्वसाधारणलाई अन्यायमा पारेकोमा उनको दुुखेसो रहेको छ ।
पूर्व पश्चिम राजमार्गको उचित विकल्प नहुुँदा दिनहँुु ठूलो संख्यामा सवारी साधनहरू ब्यारेज हुँदै आवतजावत गर्छन् । ब्यारेजको बीच भागमा सडक जीर्ण भएका कारण केही दुुर्घटना भई मानिसको ज्यान समेत गएको छ । स्थानीयले ब्यारेजको विकल्प खोज्न सुुझाव दिएका छन् ।
ब्यारेजको क्षमता ६ लाख क्युसेक प्रतिसेकेण्ड पानीको वहाव थेग्न सक्ने हो । तर, विश्वकै उच्च बालुवा बोक्ने नदीमा पर्ने कोशीमा अहिले १ लाख ५० हजार क्युसेक पानीको वहाव पुुगे खतराको संकेत देखाइन्छ ।
बिहीबारदेखि पानीको बहाव उच्च हुुँदै गएको हुुँदा स्थानीय प्रशासनले उच्च सुरक्षा सतर्कता अपनाएको जानकारी दिएको छ । ब्यारेजका कुुल ५६ ढोकामध्ये बिहीबार २४ ढोका खोलिएका छन् ।
_1720278409.jpg)
