पैदलयात्रु र सवारी दुवै अटेरी

इटहरीः बजारका हरेक सय मिटरको दूरीमा जेब्राक्रसका सङ्केत भेटिन्छन् । कतिपय ठाउँमा २० देखि २५ मिटरकै दूरीमा पनि जेब्राक्रस राखेको पाइन्छ । सवारीको गति कम गर्न र पैदल यात्रुलाई सहज बनाउन कोरिन्छन् यस्ता सेता धर्साहरू ।

तर पैदल यात्रु देखि सवारी चालक कसैले पनि त्यसको ख्याल गरेको पाइँदैन । जेब्राक्रस नजिकै भए पनि जहाँ पायो त्यहीँबाट बाटो काट्ने पैदल यात्रु र जेब्राक्रस भएको ठाउँमा सवारीको गति कम नगर्ने चालकका कारण जेब्राक्रस प्रभावकारी बन्न सकेको छैन । सवारीले पेल्न खोज्ने र पैदलयात्रु यत्रतत्र बाटो काट्ने गरिरहेका छन् ।

सामाजिक कार्यका नाममा विभिन्न सामाजिक तथा राजनीतिक संस्थाले पनि जेब्राक्रस कोर्ने गर्छन् । तर चुनावी समय वा सामाजिक संस्थाको वार्षिकोत्सव वा अन्य विशेष अवसरमा कोरिने यस्ता जेब्राक्रसको प्रयोग भएको भने खासै पाइँदैन ।

कुनकुन स्थानमा जेब्राक्रस बनाउन मिल्छ भन्ने बारे न प्रहरीलाई थाहा छ न ती संस्थाहरूलाई नै छ । त्यसैले आफूलाई मन लागेको स्थानमा जेब्राक्रस बनाउने र सामाजिक देखिने चलन बढ्दै गएको छ । तर एकपटक कोरेको जेब्राक्रस १ हप्तामै मेटिँदा पनि त्यसको ख्याल गरेको भने पाइँदैन ।

यति मात्रै होइन, जसबो लागि जेब्राक्रस बनाइन्छ उनीहरू नै त्यस विषयमा अनभिज्ञ जस्ता देखिन्छन् । त्यसको बारेमा पैदल यात्रुहरूलाई ज्ञान नहुँदा हतारमा जताततैबाट बाटो काटिरहेका हुन्छन् । उता, सवारी चालकहरू भने कहाँ जेब्राक्रस छ भन्ने नै हेक्का पाउँदैनन् ।

धरान–काकडभिट्टा रुटको बसका चालक रोहित कार्कीका अनुसार जेब्राक्रस धेरैतिर बनिरहेको हुन्छ । सबैतिर ख्याल गर्नै सकिँदैन । कहिलेकाहीँ मुख्य चोकको जेब्राक्रसको पनि ख्याल नहुने उनी बताउँछन् । ‘कुनै समयमा जेबक्रस टाढैबाट देखिन्छ भने प्राय समयमा जेब्राक्रस नै चिन्न नसक्ने अवस्थामा हुन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘त्यही भएर जेब्राक्रसको बारेमा धरै चालकलाई ख्याल हुन छाडेको छ । पैदल यात्रुले पनि जहाँ पायो त्यहीँबाट बाटो काट्ने भएकाले वास्ता हुन छाडेको हो ।’

कार्कीले भनेजस्तै पैदल यात्रुहरूमा पनि जेब्राक्रसप्रति कुनै संवेदनशीलता देखिँदैन । नजिकै जेब्राक्रस हुँदाहुँदै जहाँ पायो त्यहीँबाट बाटो काट्ने यात्रुहरू धेरै हुन्छन् । इटहरीको धरान लाइनमा जेब्राक्रस राखिएको छ । तर पैदलयात्रु भने त्यस आसपासको १ सय मिटर क्षेत्रबाट बाटो काटिरहेका हुन्छन् । जेब्राक्रस भएको स्थानसम्म पुग्न झन्झट हुने भएकाले यात्रुहरू मनपरी बाटो काटिरहेका हुन्छन् । त्यसले पनि चोक आसपासको क्षेत्रमा दुर्घटनाको जोखिम बढाइरहेको स्वयम् प्रहरीको बुझाइ छ ।

कहाँकहाँ जेब्राक्रस बन्छ हामीलाई नै थाहा हुन्नः ट्राफिक प्रहरी
जेब्राक्रस बन्नु नराम्रो नभए पनि त्यसको प्रयोग नहुनु चाहिँ दुखद भएको प्रदेश १ ट्राफिक प्रहरी प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक रवि पौडेल बताउँछन् । ‘कतिपय अवस्थामा हरेक सय मिटरको दुरीमा जेबाक्रस बनिरहेका हुन्छन् । यो राम्रो कुरा हो । यसले सवारीको तीव्र गति रोक्ने र यात्रुलाई सुरक्षा दिने काम गरेको छ’, उनी भन्छन्, ‘विभिन्न संस्थाहरूले जेब्राक्रस बनाइरहेका हुन्छन् । तर कतिपय अवस्थामा हामी नै अनभिज्ञ हुन्छौँ ।’

जथाभावी जेब्राक्रस बनाउनु गलत अभ्यास होः सडक बिभाग
उता सडक विभागका प्रदेश १ प्रमुख शुभराज न्यौपाने भने हरेक चोक र चौतारामा जेब्राक्रस बन्नु राजमार्गको नियमभित्र नपर्ने बताउँछन् । हरेक चोकमा बन्ने गरेको क्रसिङ सङ्केतले राजमार्गको हो कि भित्री सडक हो भन्ने छुट्याउनै गाह्रो भएको उनको भनाइ छ ।

६०÷७० किलोमिटर प्रतिघण्टाका दरले सवारी गुड्ने राजमार्गमा बनेका अनावश्यक जेब्राक्रसिङले शोभा नदिएको उनको बुझाइ छ । जुन कानुनी हिसाबमा पनि गतल भएको उनको टिप्पणी छ । बरु फ्लाई ओभर बनाउने काम गरेर पैदलयात्रीलाई सेवा दिन सकिने उनको भनाइ छ ।