इटहरीः इटहरी वडा नम्बर ३ नमुना टोल घर भएका भबिन्द्र कुमार राई गाडीलाईनमा काम गर्थे । दिनभरि गाडीमै रमाउँथे बेलुका घर आउथे उनको दैनिकि यस्तै भएर बित्दै थियो । तर जब कोरोना भाइरसको हल्ला खल्ला सुने केही दिन उनले कामलाइ नै निरन्तरता दिदैं थिए । जब नेपाल सरकारले लकडाउन गर्र्यो तब उनको दैनिकी फेरीयो । उनी लकडाउन भएको आज एक महिना पुग्दा न रोजगारमा जाने सके न स्थानीय सरकारले उनलाई राहत नै दियो । उनी भन्छन्–‘ मलाई वडाले रोजगारी भएको ब्यक्ति भन्दै राहतका नाममा अहिलेसम्म केही दिएन ।’
सोहि ठाउँका युवा सञ्जित लिम्बु लकडाउन अगाडी सफारी चलाउथे । दैनिक रुपमा दिनभरी काम गर्ने बेलुका दिनभरीको कमाईले परीवारको आबश्यकता पुरा गर्थे । तर लकडाउन घोषणा भएसगैं उनमा अब के खानै ? के गर्ने ? जस्ता कुराले मन पोल्ने गरेको छ । उनले भने –‘घरमा खाने केही छैन अलि अलि भएको पैसा पनि सबै सकियो । वडा कार्यालयलाई राहतको माग गर्यो भने हाम्रो कुरा सुन्नै चाहनु हुन्न अब के गर्ने ? सडकमा उत्रेर आन्दोलन गरौं पुलिसले पक्रेर लान्छ, वडा कार्यालयमा राहत माग्न जाउँ तेरो सिटि सफारी छ त किन चाहियौं राहत भनेर पर्काउँछन् । अब के गर्ने ?’
उनले आफु जस्ता दैनिक कमाई गरेर खाने परिवारका धेरै सदस्यहरु रोगले भन्दा पनि भोकले मरिने अवस्था सृजना भएको बताए । राई र लिम्बु जस्तै सोही ठाउँकी मेनुका राईको पनि गुनासो उस्तै छ । उनका श्रीमान् वैदेशिक रोजगारका लागि खाडी मुलुकमा काम गर्दै थिए । उता पनि अहिले कोरोनाको कारणले श्रीमान्को काम बन्द भएपछि आयश्रोत पनि बन्द भएको छ । विदेशमा पनि श्रीमान्को काम बन्द संगै कमाई नभएकाले पैसा पठाउन नसकेको उनले बताइन् । जसकारण भएको पैसा र खाद्यसामाग्री पनि सकिएको उनले बताइन् ।
उनले भनिन्–‘ मेरो नाम राहतका लागि वडा कार्यालयमा पुगेको हो । लिनका लागि वडा कार्यालय पनि गएको तर त्यहाँका एक दिन ठिक्क पारेको राहत सामाग्री राख्दै तिमिहरुले राहत पाउदैनौ भन्दै उल्टै गाली गरेर घर पठाए । अब के गरि बाँकी दिन हामीले बाँच्ने हो ?’
राई र लिम्बु सो बस्तीका उदाहरण पात्र मात्र हुन् । त्यस क्षेत्रका करिब २३ घरका स्थानीयको दैनिकी नजिकैको खोलामा गिट्टी कुट्ने, बालुवा चाल्ने हो । त्यही कार्यबाट हुने आम्दानीले उनिहरुको दैनिकी चलिरहेको थियो । तर लकडाउनले गर्दा सो कार्यपनि बन्द भएको एक महिना कटिसक्यो । अहिले उनिहरुको रोजीरोटी नै गुमेको छ ।
स्थानीयहरु एकै स्वरमा भन्छन्–‘लकडाउनले गर्दा अहिले हामी वेरोजगार भएका छौं । त्यसमाथि वडा कार्यालयले पनि राहत दिदैन अब हामी कसरी बाँच्ने हो ? वडा कार्यालयले हामीमाथि किन अन्याय गरेको हो ? दैनिक ज्यालामा काम गर्ने श्रमिक, अति विपन्न वर्ग र गरिब समुदायलाई राहत दिने भन्छन् सरकार चाँही तर, यहाँको वडा कार्यालयले भने हामीलाई विभेद गर्छ ।’
राहत नपाए सुक्रबार आक्रोशित सो टोलका बासिन्दाहरु एकै स्थानमा भेला भएर टोलका अगुवाहरुलाई राहतको व्यवस्था गरिदिन गुनासो गरेका थिए । उनीहरुका अनुसार झण्डै एक महिनाअघि एक घर बराबर ६ केजी चामल, एक केजी दाल, एक केजी नुन र आधा लिटर तेल मात्र दिइएको उनिहरुले बताए । त्यसमा पनि धेरै स्थानीयलाई राहत वितरणमा विभेद गरेको उनिहरुले बताए । त्यसबेला वितरण गरिएको राहत केही दिनमै सकिएको उनिहरुले जनाए । वडाले नजिकैको टोलमा पटक पटक राहत सामाग्री वितरण गरेको उनिहरुले दावी गरे । उनिहरुले राहतसंगै छेउकै टोलमा हात धुनका लागि साबुन र मास्क नदिएको बताए ।
यता यस बिषयमा बुझ्नका लागि सोही वडा कार्यालयका वडा अध्यक्ष बालकृष्ण बिष्टसगँ कुरा गर्दा कुनै पनि टोललाई विभिन्न भागमा बिभाजन गरी राहत वितरण गरेको बताए । उनले कसैलाई विभेद् नगरेको दावी गरे । पहिलो चरणको राहतमा हतारको कारण केही परिवारलाई दिन छुटेको स्वीकार गरे । उनले अब दोश्रो चरणको राहत बितरणमा ध्यान पुर्याएर बाँड्ने बताए । नमुना टोलमा वडा कार्यालयबाट २९ जनालाई राहत दिएको तर कसैलाई पनि कुनै पुर्बाग्रह नराखी बितरण गरेको उनले बताए । सो टोलमा राहत वितरणको जिम्मेवारी पाएकाबाट केही अनियमितता भएको छ, अबको चरणमा सो क्षेत्रमा आफैं नामावली संकलन गरेर राहत वितरण गर्ने उनले बताए ।
राहत नपाएको बिषयमा समाचार संकलन गर्न वडा कार्यालय पुगेका प्रदेशपोर्टलकर्मी तर्फ लक्षित गर्दै वडा अध्यक्ष बिष्टले नियतबस तपाईलाई कुनै पार्टीले समाचार संकलन गर्न लगाएको हो ? मेरो अनुमति बिना किन मेरो भनाई रेकर्ड गर्नुभयो ? भन्ने प्रश्न गर्दै जंगिएका थिए । उनले इटहरीका मेयर द्धारीकलाल चौधरीले त्यसै पत्रकारलाई पत्रुकार भनेका हैनन् रहेछ भन्नसम्म उनले भ्याए ।
भिडियो तलको लिकंमा गएर हेर्न सक्नु हुनेछ ।
https://www.youtube.com/watch?v=lPsufhIeHjY