इटहरीः कोशीटप्पुको लागि हिजो सोमबार नयाँ पाहुना चरा देखिएको छ ।

कोशीपक्षी समाजका अध्यक्ष रहेका संजीव आचार्यले कोशीटप्पु वन्यजन्तु आरक्षको लागि नयाँ चरा पत्ता लगाएका हुन् । यसअघि कोशीटप्पु क्षेत्रभित्र ५ सय ३० प्रजातिका चरा देखिएका छन् । आचार्यले पत्ता लगाएसँगै आरक्ष आसपासका क्षेत्रमा ५३१ प्रजातिका चरा रेकर्ड भएको छ । पहेँलोठुँडे कलहाँस (विनगुज) कोसीमा मात्र हैन नेपालकै लागि दुर्लभ चराको रूपमा चिनिन्छ । हिमालीप्रकृतिकापक्षीविद्समेत रहेका आचार्यका अनुसार सन् १९८५ मा पहिलो पटक चितवनको राप्ति नदी क्षेत्रमा एउटा मात्र पहेँलो ठुँडे कलहाँस देखिएको थियो । चखेवा (रेडीसियल डक) को झुन्डमा एउटा मात्रको सङ्ख्यामा देखिएको यो चरा नेपालमा मात्र नभई दक्षिण एसियामै कम देखिने चराको रूपमा चिनिने आचार्य बत्ताउँछन् ।

साइबेरियाबाट बसाइसराइ गरेर हिँड्ने विनगुज हत्तपत्त नेपालको यात्रा तय गर्दैन । आचार्यका अनुसार हालसम्म नेपालमा १० वटाको सङ्ख्यामा मात्र यो चरा देखिएको छ । पछिल्लो पटक सन् २०१७ मा पोखराको फेवातालमा ४ वटाको सङ्ख्यामा यो चरा देखिएको थियो । जुन नेपालको लागि अहिले सम्मकै ठूलो सङ्ख्याको रेकर्ड हो । हाँस प्रजातिको यो चरा साइबेरियाबाट प्राय युरोप तिरको भ्रमणमा व्यस्त हुन्छ । तर कहिलेकाहीँ यात्राको क्रममा आफ्नो झुन्डसँग छुट्टिएर दक्षिण एसियाली क्षेत्रमा आउने गरेको छ । ’जनसङ्ख्याको आधारमा हेर्ने हो भने विनगुज साइबेरियाबाट युरोपतिर बसाइसराइ गर्ने गर्छ’ आचार्य भन्छन् ’ तर कहिलेकाहीँ अन्य हाँस प्रजातिकै झुन्डसँग मिसिएर युरोपबाहेक भारतीय उपमहाद्वीप क्षेत्रमा आउने गरेको तथ्याङ्कले देखाएको छ ।’ हाँस प्रजातिको प्रायः सबै चरा पाइने रसियाको साइबेरियाबाट अत्यधिक जाडो भएपछि चराहरू बसाइसराइ गर्न थाल्छन् । सेप्टेम्बरदेखि बसाइसराइ गर्न थालेका चराहरू डिसेम्बरसम्म विभिन्न स्थानमा पुग्ने गर्दछन् । कोशीटप्पुमा हाँस प्रजातिका विभिन्न विशेषताका चराहरू छन् । सगरमाथाभन्दा माथिको उचाइदेखि उडान भरेर आउने खोया हाँस (बार हेडेड गुज) देखि चखेवा (रेडिसियल डक) लगायतका हाँस प्रजाति यो क्षेत्रका आकर्षणहरू हुन् । थपिएको ’विनगुजसँगै कोशीटप्पु क्षेत्रमा अभिलेख भएका हाँस प्रजातिको सङ्ख्या ३७ पुगेको छ । -कोशीपत्र दैनिकबाट