अफिसमा ‘गसिप’ गर्नु अर्थात् अरुको कुरा गर्नुलाई प्रायः उचित मानिँदैन । तर हानिरहित त्यस किसिमका कुराकानीका वास्तवमा धेरै फाइदा हुने वैज्ञानिक रिसर्चले नै देखाएको छ ।

कतिपय अवस्थामा गसिप अव्यवसायिक र अनुपयुक्त लाग्न सक्छ तर कहिलेकाहिँ त्यही कुराकानी रमाइलो, सामान्य र स्वस्थ अनि उपयोगी समेत हुने गर्दछ । विज्ञहरुका अनुसार अरुका पछाडि कुरा गरेर अफिसमा समय बिताउनु सधैँ नराम्रै पनि हुँदैन ।

कार्यस्थललाई सहि दिशामा लैजान र कतिपय महत्वपूर्ण जानकारीबारे थाहा पाउन यो धेरै लाभदायक हुने उनीहरुले बताए ।

‘गसिप’ का केही आश्चर्यजनक उपयोगिता

“मेरो विचारमा गसिप सामान्यतः राम्रै कुरा हो । मानव विकासको सिद्धान्त अनुसार मान्छेले समुहमा रहँदा सहकारिता बढाउनकै लागि ‘गसिप’ को उत्पति गरेका थिए,” भ्रिहे युनिभर्सिटी एम्सटरडर्मकी रिसर्च असोसिएट एलेना मार्टिन्स्कु भन्छिन् ।

त्यसरी अरुका बारेमा जानकारी राखिरहनुले हामीलाई पछि गएर कोसँग सहकार्य गर्ने र कोबाट टाढै बस्दा राम्रो हुनेछ भन्ने थाहा दिनेछ जसले समूहमा काम गर्दा सबैको प्रभावकारीतामा सुधार ल्याउन मद्दत गर्दछ ।

विशेषगरी आधुनिक कार्यस्थलमा कुन सहकर्मीमाथि भरोसा गर्ने र कोबाट सचेत हुनुपर्छ भन्ने जानकारी हुनु अत्यन्तै महत्वपूर्ण रहेको उनले बताइन् ।

युनिभर्सिटी अफ टोरोन्टोस्थित व्यवस्थापनका प्रोफेसर म्याथ्यु फेइनबर्गले पनि गसिप सम्बन्धी गम्भीर अध्ययन गरेका छन् । र यसमा उनले गसिप विभिन्न प्रकारका हुने गरेको बताए, “जस्तै अरुका बारेमा नराम्रै मात्र कमेन्ट गरिरहनुको कुनै सकारात्मक पक्ष छैन । त्यसैले यो समस्याजनक, क्षति पुर्याउने किसिमको हुन सक्छ । तर रिसर्चले के देखाउँछ भने प्रायः गसिपहरु हानिरहित नै हुन्छन् । ”

उदाहरणका लागि २०१९ को एउटा अध्ययनमा खोजकर्ताहरुले ५०० बढी सहभागीहरुको कुराकानी रेकर्ड गरेका थिए । यसमा उनीहरुले तीन चौथाइ भन्दा धेरै गसिप, सकारात्मक या नकारात्मक नभएर निर्मुल अर्थात निष्पक्ष हुने गरेको पत्ता लगाए । जस्तै यसमा ‘म्यारीकी छोरीले त मार्केटिङ विषयमा पढ्न थालिन् रे त’ जस्तो सामान्य जानकारी बढी हुने गरेको पाइयो ।

यसरी त्यही अध्ययनले हामीले अत्यन्तै धेरै गसिप गर्ने गरेको – दैनिक कम्तीमा ५२ मिनेट अरुको कुरा गरेरै बिताउने गरेको पनि साबित गर्यो । तर अधिकांश त्यस्ता कुराकानी हामीले सोचे जति हानिकारक नहुने गरेको पाइएको हो ।

“मेरो विचारमा सबैभन्दा ठूलो भ्रम भनेकै हामीले हर समय अरुका पछाडि नराम्रै मात्र कुरा गर्छौँ भन्ने हो । तर विभिन्न सर्वेक्षणहरुमा देखिए अनुसार अधिकांश व्यक्तिले आफ्नो आसपासको माहोलमा घुलमिल हुनका लागि गसिप गरिरहेका हुन्छन्,” युनिभर्सिटी अफ सेन्ट्रल फ्लोरिडाकी प्रोफेसर शेनन टेलरले बताए ।

यसरी गसिपले हामीलाई आफ्नो भावना बुझ्न र विविध विषयमा अरुको धारणाबारे थाहा पाउन पनि मद्दत गर्ने उनले बताए ।

उनी भन्छन्, “हामीले दुनियाँलाई जुन रुपमा हेरिरहेका छौँ त्यो हाम्रा साथी र सहकर्मीसँग मिल्छ कि मिल्दैन भन्ने निश्चित गर्न गसिपले धेरै हिसाबमा मद्दत गरिरहेको हुन्छ । त्यसैले पनि यो वास्तवमा जानकारी संकलन गर्नेसँग बढी सम्बन्धित छ । ”

जस्तै कि कसैले अफिसमा ‘राल्फले एकदमै धेरै बिरामी बिदा लिइरहेको छ ’ भन्यो भने त्यसले अरुलाई पनि सो विषयमा आफ्ना धारणा र मूल्यांकन प्रस्तुत गर्ने अवसर दिनेछ । जस्तै यसमा राल्फले बारम्बार बिरामी बिदा लिइरहेकाले काममा उसको प्रस्तुती कमजोर हुँदैछ भन्ने भाव दिन सक्छ । त्यस्तै यसले हामीलाई ‘बिरामी बिदा’ लाई आफ्ना सहकर्मीमाझ कुन रुपमा लिइन्छ, कत्तिको उपयुक्त मानिन्छ या कसले राल्फप्रति सहानुभूति जनाइरहेको छ वा को चाहिँ ऊसँग रुखो छ भन्ने बुझ्न पनि मद्दत गर्नेछ ।

टेलर भन्छन्, “कुनै सहकर्मीले तपाईँसँग, ‘उनले यति धेरै दिन बिरामी बिदा लिए भन्दा तपाईँलाई आश्चर्य लाग्दैन?’ भनेर सोधिरहेका छन् भने यसको अर्थ वास्तवमा उनले त्यस किसिमको व्यवहार स्वीकार्य हुँदोरहेछ या हुने रैनछ भनेर बुझ्न तपाईँको प्रतिक्रियाबाट सो अवस्थाको मूल्यांकन गर्ने प्रयास गरिरहेका हुन्छन् । ”

व्यवहारिक परिवर्तनका लागि पनि आवश्यक छ ‘गसिप’

जानकारी संकलनका साथै कतिपय अवस्थामा अर्का सहकर्मीबारे गसिप सुन्दा त्यसले हामी आफैँमा पनि धेरै कुराको आभास गराउन सक्छ । त्यसैले गसिपले व्यक्तिको व्यवहारमा परिवर्तन ल्याउँछ ।

२०१४ मा मार्टिन्स्कु र उनका सहकर्मीले एउटा रिसर्च सञ्चालन गरेका थिए जसमा उनीहरुले सहभागीलाई अरुका बारेमा नकारात्मक र राम्रो दुवै किसिमका गसिप सुन्न लगाएर प्रश्नावली भर्न लगाएका थिए । यसमा नकारात्मक गसिप सुनिसकेपछि सहभागीले आफूलाई ती व्यक्तिको तुलनामा वरिष्ठ महसुस गरेको र आत्मविश्वास पनि बढेको पाइयो । तर सँगसँगै खोजकर्ताहरुले के पनि पत्ता लगाए भने तिनै सहभागीले अरुबारे नराम्रो कुरा सुनिसकेपछि त्यही अवस्थामा आफू हुन सक्ने या आफूसँग पनि त्यस्तै व्यवहार गरिन सक्नेबारे संवेदनशील पनि महसुस गरेका थिए ।

त्यस्तै अरुले राम्रो गरेको गसिप सुन्दा चाहिँ अधिकांश सहभागीमा आफूमा पनि त्यही स्तरले कसरी सुधार ल्याउने भन्ने जानकारी दिलाएको पाइयो । यसमा उनीहरु जसका बारेमा राम्रो गसिप सुन्दै छन् त्यस्तै बन्न चाहेको पत्ता लाग्यो ।

गसिपको अर्को राम्रो पक्ष भनेको यसले कतिपय स्वार्थी र अनैतिक व्यक्तित्वहरुलाई नियन्त्रणमा पनि राख्ने गर्दछ । जस्तै २०१४ को अर्को अध्ययनमा उनी र उनको टिमले स्वार्थीपूर्ण या अनैतिक व्यवहार देखाउने व्यक्तिकै बारेमा सबैले गसिप गर्ने सम्भावना बढी रहेको पाइयो ताकि ठुलो समुहलाई पनि उनको त्यस्तो व्यवहारबारे थाहा होस् । त्यसो गर्नुको परिणाम स्वरुप सबैले ती व्यक्तिसँग सम्पर्क गर्न छाडेपछि बिस्तारै उनले आफ्नो व्यवहारमा परिवर्तन ल्याएको पाइएको थियो । अरुले बेवास्ता नगरुन् भनेरै पनि ती व्यक्ति सबैसँग सहकार्य गर्न थालेको पाइएको थियो ।

मार्टिनेस्कु भन्छिन्, “गसिपले अर्को व्यक्ति कति खतरनाक हुन सक्छ भनेर सचेत गराउँछ भने गसिप गर्ने दुई व्यक्तिबीचको सम्बन्ध पनि प्रगाढ बनाइदिन्छ । समय बित्दै जाँदा गसिपले मानिसहरुलाई सबैसँग समान मूल्य मान्यता र अनुभवहरुको आभास गराउन सक्छ र धेरै अवस्थामा अर्को व्यक्तिसँग नजिक बनाइदिन्छ । ” -बीबीसीबाट