तमोर भ्याली ट्राभल्स टुर्स एण्ड ट्रेकिङ प्रालिले मंसिर पहिलो हप्तामा शुरु गर्याे मेची क्षेत्रमा पहिलो व्यावसायिक र्याफ्टिङ ।
दीपेन्द्र तुम्बापोले नेतृत्व गरेको कम्पनीले हाल १२ किलोमिटर क्षेत्रमा साढे २ घन्टाको जलविहार गराउँछ । जलविहार पाँचथरको हिलिहाङ गाउँपालिकाको वडा नम्बर २ को पिनासीघाटदेखि फिदिम नगरपालिकाको वडा नम्बर ४ को माझीटारसम्म सञ्चालन हुन्छ ।
यस अगाडि तमोरको तल्लो खण्डमा पर्ने धनकुटाको मूलघाटदेखि सुनसरीको चतरा सम्मको ३४ किलोमिटर लामो र्याफ्टिङ मात्रै व्यावसायिक सञ्चालनमा थियो. । तर, गत मंसिर ७ गतेबाट भने पाँचथरको आन्तरिक रुट अर्थात् माथिल्लो तमोर क्षेत्रमा पनि व्यावसायिक र्याफ्टिङ शुरु भएको छ ।
प्रदेश १ को मेची क्षेत्रकै पहिलो जलविहार सञ्चालक युवा दीपेन्द्र तुम्बापोले जलविहारको बारेमा प्रदेश पोर्टलकर्मी विराट अनुपमसँग कुराकारी गरेका छन्ः

तपाईं फिदिममा विभिन्न एनजीओमा आबद्ध भएर परिचित हुनुभएको मान्छे, एक्कासी किन पर्यटन र यो र्याफ्टिङमा जोडिनुभयो ?
म फिदिम तमोर भ्याली नामक गेस्ट हाउस चलाउँदैछु । विभिन्न ७ वटा जति स्थानीय एनजीओहरूमा काम गरेँ । तर, एनजीओमा काम गर्दा दाताको रकम जता छ त्यतै जोडिँदै काम गर्नुपर्ने कुरामा चित्त बुझेन र म पर्यटन क्षेत्रमा लागँे । गत साउनबाट आधिकारिक कम्पनीबाटै काम शुरु गरँे । तमोर भ्याली ट्राभल्स टुर्स एण्ड ट्रेकिङ प्रालि खोलेर पर्यटन क्षेत्रमा औपचारिक रूपमा सक्रिय हुन थालेको हुँ ।

काठमाडौंमा रहनुहुने पर्यटन व्यवसायी गोपाल खरेलको रिभर एड्भेन्चल ट्रेलबाट र्याफ्टिङ सञ्चालन गर्दैछु ।

पाँचथरमा शुरु भएको र्याफ्टिङमा कत्तिको स्थानीय आकर्षण छ ? कुनकुन उमेर समूहका आए ?

हाम्रो र्याफ्टिङ प्याकेज धेरैले मन पराए । १५ वर्षदेखि ६५ वर्ष उमेर समूहकालाइ हामीले जलविहार गराएका छौँ । पानीसँग डराउने र पौडी खेल्न नजान्नेहरूले पनि जलविहार गरे । ३ हजार रुपैयाँमा खाना, नास्ता, फिदिमबाट पिनासीघाटसम्म गाडी अनि त्यहाँबाट जलविहार गरेर माझीटारमा ओर्लेपछि त्यहाँबाट फिदिमसम्मको यातायात खर्च सबै यही शुल्कमा समेटिन्छ ।
टिभीमा मात्रै हेर्दै आएको र विदेशीहरूले मात्रै गर्दै आएको र्याफ्टिङ आफ्नै जिल्लामा र आफैले गर्न पाउँदा धेरै खुशी हुनुहुन्छ । त्यही खुशी भएरै हामीले १२ ट्रिप सम्म यात्रा गराएका छौँ ।

Dipendra Tumbapo

पाँचथर त भारतीय सिमानासँग जोडिएको जिल्ला हो । यहाँको र्याफ्टिङमा भारतीयहरू आएका छन् कि छैनन् ?
छन् । केही अगाडि भारतीय राज्य पश्चिम बङ्गालको कलकत्ताका ४ जनाले यहाँको र्याफ्टिङ गरे । इलामको कञ्चनजङ्घा पर्यापर्यटनसँग जोडिनुभएको व्यवसायी केशरी गुरुङको पहलमा ती व्यवसायीहरू आएका थिए । उनीहरू कलकत्ताको वन्डरफुल ट्राभल एण्ड ट्रेकबाट आएका थिए । उनीहरू उत्साहित भएर अरु नयाँलाई पनि पठाउने भनेर गएका छन् ।

पाँचथरमा हाल भएको र्याफ्टिङ कस्तो प्रकारको हो ? कत्तिको साहसिक भन्छन जानकारहरू ?
हाम्रो १२ किलोमिटर लामो दूरीमा १२ वटा राम्रो ¥यापिड (छाल)हरू छन् । यसमा ६ वटा अत्यन्तै साहसिक छन् । माथिल्लो तमोर त धेरै राम्रो र साहसिक खण्ड मानिन्छ । हामी यही साहसिक क्षेत्रमा नै यो सेवा शुरु गरिरहेका छौँ ।

तपाईंलाई शुरुवाती समस्याहरू चाहिँ के के छन् ?
धेरै समस्याहरू त छैनन् । हाल २ वटा बोटहरू छन् । १३ लाख र ११ लाख दरका २ बोटमा हामी यात्रा गराउँछौं । मसँग आफ्नै गाइडहरू छैनन् । सबै गाइडहरू त्रिशुलीबाट मगाएर ल्याउनु परेको छ । कायकहरू अहिलेसम्म व्यवस्थापन भएको छैन । माघको पहिलो हप्ता भने कायकहरू आउनेछन । यसले हाम्रो यात्रालाई थप साहसिक बनाउनेछ ।

स्थानीय गाइडहरू तथा कायकहरू उत्पादन गर्न के सोचिरहनुभएको छ ?
मैले स्थानीय गाइडहरू तथा कायकहरू बनाउन सोचिरहको छु । जनवरीभित्रमा नयाँ गाइड र कायकहरूको तालिम खुलाउने कुरा भएकाले त्यतातर्फ पनि केही गर्ने सोचमा छु । स्थानीय युवाहरूमा जाँगर भएमा नयाँ गाइडहरू यतै बन्न सक्छन् । यसले यहाँको पर्यटनमा फाइदा गर्नेछ ।

र्याफ्टिङबाहेक अन्य के के पर्यटकीय कार्यक्रमहरू सोचिरहनु भएको छ ?
इलाम, पाँचथर र ताप्लेजुङ क्षेत्रका विभिन्न पदमार्गहरूको व्यावसायीकरणको लागि कार्यक्रमहरू बन्दैछन् । पशुपतिनगरदेखि कञ्चनजङ्घा बेस क्याम्प सम्मको २१ दिने पदयात्राको लागि पनि थप कामहरू गर्ने सोच छ ।

इलाम बजारबाट सन्दकपुर, फालोट चारराते हुँदै फिदिम ७ दिने र जोरपोखरी, लामपोखरी चिवाभन्ज्याङ बाट तिम्बु पोखरी सम्मको पदयात्रामा पनि काम गर्ने सोच छ । रेड पान्डा र हिउँ चितुवाहरू फालोट, चरीभन्ज्याङ, चिवा भन्ज्याङ, तिम्बु पोखरीमा पाइन्छ । डाँफेभीर नामक डाँफे पाइने क्षेत्र पनि छ । कालो मृग पनि यो क्षेत्रमा पाइन्छ ।

Fidim Rafting