धनकुटाः सामान्यतः फोहोर फालेको ठाउँ हेर्नु त टाढाको कुरो मानिस नजिक जान समेत चाहँदैन । तर धनकुटाको भने फोहोर व्यवस्थापन केन्द्र हेर्न शुल्क तिरेरै आगन्तुकहरू पुग्ने गरेका छन् ।
धनकुटा नगरपालिकाको फोहोरमैला व्यवस्थापन केन्द्र पछिल्लो समय अवलोकनकर्ताहरूको मुख्य आकर्षण बन्ने गरेको छ । नगरपालिकाले गरेको फोहोर व्यवस्थापनबारे सिक्न र बुझ्नका लागि आउनेको सङ्ख्या दिनानुदिन बढ्दो छ ।
यहाँको फोहोरमैला व्यवस्थापनको बारेमा जानकारी लिन र अवलोकन गर्न देशभरिका विभिन्न स्थानका स्थानीय तहका साथै अन्य विभिन्न क्षेत्रका प्रतिनिधिको टोली आउने गरेको छ । हिउँदको समयमा दैनिक ३ वटासम्म टोली धनकुटाको फोहोर व्यवस्थापन स्थलको अवलोकनका लागि आउने गरेका छन् ।
अवलोकन गर्न आउने समूहलाई नगरपालिकाले सशुल्क अवलोकन गराउन शुरु गरेको छ । फोहोर व्यवस्थापनमा धनकुटाले गरेको मिहिनेतको फलस्वरूप आगन्तुकलाई सशुल्क अवलोकनको व्यवस्था शुरु गरिएको धनकुटा नगरपालिकाका वातावरण शाखा प्रमुख उपेन्द्र खनाल बताउँछन् । ‘हामी व्यवस्थापनको तरिका, मिहिनेत, खर्च र समय सदुपयोग गरेर यो अवस्थामा पुग्न सफल भएका हौँ ।’
धनकुटा नगरपालिकाका मेयर चिन्तन तामाङ निःशुल्क अवलोकन गराउँदा त्यसको खासै महत्व नहुने भएकाले शुल्कसहितको व्यवस्थापन मिलाइएको बताउँछन् । यसबाट थोरै भए पनि नगरपालिकाको आम्दानी वृद्धि भएको छ । धनकुटा नगरपालिकाले फोहोरमैला व्यवस्थापन केन्द्रमा गत बैशाखदेखि लगाएको प्रवेश शुल्कबाट अहिलेसम्म करिब २ लाख रुपैयाँ सङ्कलन भइसकेको छ ।
नगरपालिकाले फोहोरमैला व्यवस्थापन केन्द्रमा आउने समूहबाट ५ हजार रुपैयाँ शुल्क लिने गरेको छ । धनकुटाको हिले र धनकुटा बजारमा दैनिक १६ टन फोहोर उत्पादन हुन्छ । जसमध्ये धनकुटा सदरमुकामको कच्चिडेमा रहेको यो केन्द्रमा दैनिक १२ टन फोहोर मात्र सङ्कलन हुने गरेको छ । बाँकी ४ टन फोहोरको स्थानीयले कम्पोष्ट मल बनाउने गरेका छन् ।
यहाँ सङ्कलन भएको फोहोरलाई नगरपालिकाले व्यापारीमार्फत् छानेर छुट्याएको सङ्कलित ठोस फोहोरलाई प्रतिकिलो ३ देखि ७ सय रुपैयाँसम्ममा बिक्री गर्ने गरेको छ । त्यस्तै कुहिने फोहोरको कम्पोष्ट मल बनाउने गरेको छ । यही फोहोर तह लगाउने तरिका सिक्न धनकुटासम्म आएको काभे्रपलान्चोकको पनौती नगरपालिकाका प्रमुख भीम न्यौपाने बताउँछन् ।
फोहोरमाथि बनाइएको सुन्दर बगैँचामा बेलाबखत क्लब, समूह र कार्यालय प्रमुखको बैठक सञ्चालन हुने गरेको छ । यस सङ्कलन केन्द्रमा आई स्थानीय तह, क्लब, सहकारी, विद्यार्थी, संरक्षणकर्मी तथा वन–वातावरणका क्षेत्रमा काम गर्दै आएका ३ सयभन्दा बढी समूहले जानकारी लिइसकेका छन् । फोहोर छान्ने, छुट्याउने, सङ्कलन गर्ने र कुहाउने विषय तथा निजी क्षेत्र र समुदाय परिचालनबारे उनीहरूले जानकारी लिने गरेका छन् ।
धनकुटाको फोहोर व्यवस्थापन आफूले सुनेभन्दा राम्रो भएको भरतपुर महानगरपालिकाकी मेयर रेणु दाहाल बताउँछिन् । ‘पहिले सुनेको मात्र थियो । गफजस्तो लाग्थ्यो, तर यहाँ आएर हेर्दा सुनेको भन्दा राम्रो लाग्यो’, उनले भनिन् ।
सानै भए पनि फोहोरमैला व्यवस्थापनका लागि धनकुटा नगरपालिकाले गरेको प्रयास सकारात्मक र नौलो छ । अवलोकनको लागि आउने स्थानीय तहले यहाँबाट सिकेका कुरा आफ्नो स्थानीय तहमा लागू गर्न सके फोहोर व्यवस्थापनमा खासै टाउको दुखाउनुपर्ने थिएन ।
_1720278409.jpg)
