काठमाडौंः चलचित्र विकास बोर्डको अध्यक्षको रुपमा भुवन केसीको नियुक्ति हुँदा हुँदा केही टिप्पणी थियो, ‘ नेपाली चलचित्र उद्योगमा जे जे नकाम हुन बाँकी छन् त्यो भुवन केसीको बाहुलीबाट हुनेछन् ।’
नभन्दै उनी नियुक्त भएको १४ महिने कार्यकालमा विवादका कीर्तिमानै कायम भएका छन् । यसको सर्वोच्च रुप मंगलबार राष्ट्रपति भवनमा वितरित राष्ट्रिय चलचित्र पुरस्कार तथा विशिष्ट सम्मान समारोहमा देखियो । इतिहासमै पहिलो पल्ट भुवन केसीले यस्तो राष्ट्रिय पुरस्कार बाँडे जसबाट उत्कृष्ट फिल्म गायब थियो । उत्कृष्ट फिल्मको घोषणा बिनै बाँडिएको यो सम्भवतः संसारकै पहिलो राष्ट्रिय अवार्ड हो ।
संसारका प्रतिष्ठित अवार्डमा कुनै पनि विधामा पुरस्कार बाँड्दा निर्णायकले यसको कारण खुलाउनु पर्छ जसलाई अंग्रेजीमा ‘साइटेसन’ भनिन्छ । नेपालमा यसको अभ्यास छैन । तर पनि यसअघिका अवार्डमा जुरी संयोजकले आफूहरूले गरेको निर्णयका बारेमा धेरथोर स्पष्टीकरण दिन्थे । तर मंगलबार राष्ट्रिय पुरस्कारका जुरी संयाजकनै अनुपस्थित थिए । यसले पनि जुरी संयोजक निर्णयलाई लिएर असन्तुष्ट भएको अनुमान गर्नलाई बल पुगेको छ ।
यति हुँदाहुँदै पनि गर्वसाथ नेपाली फिल्मको उन्नती र स्रष्टाको प्रोत्साहनका लागि अवार्ड बाँडिएको भाषण भुवन केसीको मुखबाट सुन्नुपर्दा उपस्थितिलाई कुरीकुरी लागेको थियो ।
त्यसो त भुवन केसीले आफ्नो कार्यकालमा राष्ट्रिय पुरस्कार बाँड्नलाई छानेका जुरी देखेर नै धेरै मान्छे चकित थिए । फिल्मका विधामा पुरस्कार बाँड्नलाई निर्देशक, कलाकार, समीक्षकदेखि प्राविधिक ज्ञानमा निपुण फिल्मकर्मीको सन्तुलन चाहिन्छ । तर भुवन केसीले छानेका जुरीमा प्राविधिक पक्ष हेर्ने प्राविधिक नै गायक थिए । यस्तो लाग्थ्यो भुवन केसीले पकेटका मान्छे निकालेर जुरीको जिम्मेवारी दिएका थिए जसमा न फिल्मलाई बुझ्ने कला चेत थियो न गम्भीरता । यसले गर्दा उत्कृष्ट फिल्मको छनोट नहुनेदेखि छनोट भएका फिल्ममा पनि चित्त बुझाउने आधार थिएनन् ।
जुरीले दक्षिण कोरियाको बुसान जस्तो फेस्टिभलमा मुख्य प्रतिस्पर्धामा छानिएको साथै नेपालबाट अस्करमा सिफारिस भएको र इतिहासकै राम्रो फिल्ममध्ये एक मानिएको ‘ऐना झ्यालको पुतली’लाई जुरी छनोट पुरस्कारमा सीमित गरे भने समसामयिक विषयमा बनेको र निर्देशकको सबैभन्दा राम्रो पकड रहेको फिल्म ‘राधा’लाई जिल्लाराम बनाए । योबाहेक प्राविधिक रुपमा सशक्त ‘दोख’मा दोषै दोष देखे ।
अवार्डहरु कहिलै पनि सर्वप्रिय र सबैलाई चित्त बुझ्ने हुँदैनन् । यसका एउटा दुइटा विधालाई लिएर आलोचना हुनु स्वाभाविक हो । तर भुवन केसीको अध्यक्षतामा राष्ट्रिय पुरस्कारका विधाबाहेक विशेष फिल्मका लागि छनोट भएका फिल्मको निर्णय पनि माया लाग्दो देखियो ।
दलित मुद्दालाई बिल्कुलै गलत तरिकारले सम्बोधन गरेको ‘प्रसाद २’लाई विशेष फिल्म मान्नु भनेको मौलिक फिल्मलाई प्रोत्साहन गर्ने नीतिलाई झापड हान्नु हो ।
भुवन केसीको कार्यकालमा ‘प्रेमगीत ३’को विवाददेखि इतिहासमै भएभरका सल्लाहकारले राजीनामा दिनेसम्मका विवाद छन् । त्यसैगरी दुबईमा अवार्ड गरेर बजेट सकेको र दाङमा बाल चलचित्र महोत्सवका नाममा बजेट स्वाहा पारेको सम्मका आरोप उनकै कार्यकालका उपहार हुन् ।
जीवनभर विवादै विवादमा रहेका भुवन केसीलाई बोर्ड अध्यक्षको कार्यकाल विगतका सारा काण्ड पखाल्ने अवसर थियो तर भुवन केसीले राष्ट्रिय पुरस्कारमा नयाँ भाँडभैलो गरेर ‘हमतो नही सुधरेँगे सनम, जो करना है करलो’ टाइपको सन्देश दिएका छन् ।
भुवन केसीले आफ्नो कार्यकालमा चलचित्र उद्योगको हित हुने कुनै नयाँ कार्यक्रम ल्याउने र लागू गर्न त सकेका छैनन् । बरु उल्टै राम्रा हुँदै गरेका कार्यक्रमलाई पनि तहसनहस पारेका छन् । राष्ट्रिय पुरस्कार यो हरिबिजोग यही प्रवृतिको ज्वलन्त उदाहरण हो । मेरो फिल्मबाट
