काठमाडौंः सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहको बलियो जगलाई पछिल्लो समय बिभिन्न वहनामा भत्काउन खोजिएकाले जगलाई थप मजबुद बनाउन सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघले तीन महिने मेची–महाकाली पुर्नजागरण अभियान सञ्चालन गर्ने भएको छ ।
देशभरीका सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहको जगलाई थप शसक्त बनाउनका लागि महासंघले मंसिरदेखि फागुन मसान्तसम्म प्रकृति, सँस्कृति र संमृद्धिलाई मूल नारा बनाई मेची–महाकाली अभियान संचालन गर्ने निर्णय महासंघको दोस्रो पूर्ण बैंठकले गरेको सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघ नेपालका केन्द्रिय अध्यक्ष ठाकुर भण्डारीले जानकारी दिए ।
उनले भने ‘माओवादीले संचालन गरेको जनयुद्ध र ज्ञानेन्द्रको शाही शासन कालमा समेत नडगमगाएको सामुदायिक वन समूहको जग भत्काउन पछिल्ला समय हरतरहले आक्रमण भईरहेकाले आम उपभोक्ताहरुलाई सचेत गराउँदै थप मजबुद बनाउनका लागि मेची महाकाली पुर्नजागरण अभियान थाल्ने निर्णय गरेका हौं । अभियनापछि देशभरका २२ हजारबढी सामुदायिक वन समूह थप शसक्त हुनेमा हामी ढुक्क छौं ।’
स्थापनाकालदेखि नै निरन्तर रुपमा सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले शसक्त रुपमा बर्गीय आन्दोलनको नेतृत्व गरेको यर्थाथलाई पुनः देशभरीका वन संरक्षणमा लागेका उपभोक्ताहरुलाई स्मरण गराउनका लागिपनि ३ महिने पुर्नजागरण अभियान थाल्ने निर्णय भएको अध्यक्ष भण्डारीले बताए ।
अभियानले देशभरका २२ हजार सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका आवद्ध लाखौं उपभोक्ता,५५५ पालिका, ७७ जिल्ला र ७ वटै प्रदेशमा नयाँ तंरङ पैदा गर्ने भण्डारीले बताए ।
अभियान बिभिन्न टोली बनाएर ७ वटै प्रदेश र सबै जिल्लाहरुमा पुग्नेगरि एकैसाथ सुरु हुने उनले बताए । अभियानको समापन चितवन आएर सकिने उनले जानकारी दिए ।
अभियानले सामुदायिक वनले जोगाईराखेको प्रकृति, त्यसवनमा आवद्ध समुदायभित्रको बिबिध सँस्कृतिलाई संरक्षण र सम्र्बधन गर्दै संमृद्धि तर्फ लैजानका लागि बिषेश भूमिका खेल्ने अध्यक्ष भण्डारीले बताए ।
अभियानले पछिल्लो समय धेरै जसो स्थानमा पुनः निर्माण या जिर्णोद्धारको नाममा पुराना मौलिक तरिकाले स्थानीय प्राकृति रुपमै पाईने स्रोत साधन प्रयोग गरि बनाइएका मठ मन्दिरहरु भत्काएर सिमेन्टेड बनाउने कार्य बढेकाले त्यस्ता कार्यलाई रोक्ने अध्यक्ष ठाकुरले दावी गरे ।
उनले भने–‘सामुदायिक वन भित्र भएका ऐतिहासिक महत्व बोकेका धेरै जसो मठ मन्दिरहरुको स्वरुप नै बदल्ने कार्य भएका छन् । झिलमिली लाईट लगाउनेदेखि लिएर डिजे माइक घन्काउने कार्य भईरहेका छन् । अनि यस्तो अवस्थामा कहाँबाट बाघ जस्ता वन्यजन्तुहरु आउछन् त । अनि कसरी आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकले सजिलै वन्यजन्तुहरु देख्न पाउँछन् त ? अब यस्तो कार्य सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले अभियानसँगै रोक्छ ।’
उनले विकासका नाममा बजेट सक्नका लागि नेपालमा धेरै सामुदायिक वन भएका डाँडा काँडाहरुमा कंक्रिटका टावर लगाएर राज्यले टावर निर्माण आतंकनै मच्चाएको बताए । उनले भने –‘प्राकृतिक हिसाबले हाम्रा हरियाली डाँडाकाँडा नै टावर हुन । केका र कसका लागि किन डाँडा देख्न साथ टावर निर्माण गरिएको हो ? यस्तो कार्य राज्यले तत्काल बन्द गर्नु पर्छ । जनताले तिरेको करलाई व्यक्तिगत फाइदाका लागि जथाभावी खर्च गर्ने छुट अब कसैलाई छैन । अब यो बिषय महासंघले शसक्त ढंगले उठाउने छ ।’
अभियान अवधिभर यस्ता कार्यका बारेमा आम मानिसमा ल्याउनका लागि पनि आवश्यक कार्य हुने उनले बताए । उनले केबलकार, होटल, रिर्सोटका नाममा राज्यतहबाटै सामुदायिक वनमाथि भईरहेको हस्तक्षेपको थप शसक्त ढंगले अभियानभर प्रतिवाद गर्ने भण्डारीले बताए ।
३ महिने पुर्नजागरण अभियानभर देशभरीका सामुदायिक वन समूहमा महासंघले सामुदायिक वनभित्रको कृषी वनका योजना, पर्यापर्यटनलाई थप व्यवस्थित गर्ने योजना, वनमा आधारित उद्म विकासका योजना र जंगली जनवारहरुको व्यवस्थापन योजनालाई पनि सँगसँगै लैजाने अध्यक्ष भण्डारीले बताए । यी योजना संचालन सँगै देशभरी संमृद्धिको यात्राको खास सुरुवात हुने उनको दावी छ ।
अभियान अवधिभरी देशभरीका सामुदायिक वन उपभोक्ताहरुको अवस्थाका बारेमा पनि जानकारी लिने कार्य हुने छ । सामुदायिक वन समूहका उपभोक्ताहरुको सहभागीता, महिला, दलित, आदीवासीहरुको सहभागीता, विधान कार्ययोजना के कस्तो छ ? नियमित आम्दानीको अवस्था के छ ? वन पैदावार वितरण प्रणाली के कसरी संचालन भएका छन् । सामुदायिक वनमा आधारित उद्मशिलता के कसरी संचालन भएका छन् ? पर्या पर्यटनको अवस्था के छ ? स्थानीय सरकारसँगको सहकार्य र समन्वय के कस्तो छ ? नियमित रुपमा वन व्यवस्थापनमा के कस्ता कार्यहरु भईरहेका छन् । कतिपय आदीबासी जनजातिहरुले गर्दै आईरहेका वन पुजा जस्ता उनिहरुको सँस्कृतिसँग जोडिएका संस्कारहरु के कसरी संचालन भईरहेका छन् ? लगायत बिषयमा अभियानले गहन तरिकाले खोजी गर्ने भण्डारीले बताए ।
भण्डारीका अनुसार सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघले यस्तो खालको अभियान ०६६ सालमा देशभरी नै गरेको थियो । तर, त्यो १५ दिने मात्र थियो ।
