इटहरीः जेष्ठ ३ गते नेपाली कम्युनिष्ट इतिहासका लागि कालो दिन । कम्युनिष्ट पार्टीका सर्वोेच्च नेता मदन भण्डारी र जिवराज आश्रित सवारी दुर्घटनामा परि ज्यान गुमाएको दिन । २०५० सालमा आजैकै दिन त्रिशुली नदीमा सवारी दुर्घटनामा परि दुवै नेताहरुले ज्यान गुमाएका थिए । तत्कालीन समयका लोकप्रिय वामपन्थी नेता मदन भण्डारीको चितवनको दासढुङ्गा भन्ने स्थानमा भएको जीप दुर्घटनामा चालक अमर लामा बाँचेका थिए भने मदन भण्डारी र जीवराज आश्रितले ज्यान गुमाएका थिए ।
जीप दुर्घटना रहस्यमय भएको भन्दै तत्कालीन समयमा पनि छुट्टाछुट्टै ४ वटा छानबिन समितिहरु गठन भए ,तर पनि मदन भण्डारीको दुर्घटना सामान्य दुर्घटना थियो या योजनाबद्ध हत्या थियो भनेर छुट्याउने आधार भने कसैले पेश गर्न सकेनन् । सरकारी छानबिन समितिले दुर्घटना नै भएको प्रतिवेदन दिँदा तत्कालीन एमालेले त्यसको व्यापक विरोध ग¥यो र आफै छानबिन समिति बनायो ।
मदन भण्डारीपछि दोस्रो वरियतामा रहेका माधवकुमार नेपालले केपी ओलीलाई एक सदस्यीय छानबिन समितिको संयोजक तोकेर छानबिनका लागि पठायो । ओलीले छानबिन पनि गरे, तर प्रतिवेदन हालसम्म सार्वजनिक गरेनन् ।
सो दुर्घटनाका एकमात्रै साक्षी जीप चालक अमर लामालाई दोषी ठहर गर्दै जेलसमेत हालियो । उनी जेलबाट छुटेपछि कीर्तिपुरमा गोली हानी उनको समेत हत्या गरियो । उनको हत्यासंगै मदन भण्डारी र जीवराज आश्रितको जीप दुर्घटना हो या हत्या हो ? भन्ने बिषय नै बन्द भयो ।
तीनै लोकप्रिय वामपन्थी नेता मदन भण्डारीले पाँचौ महाधिवेशन ताका बहुदलिय जनवाद र छैठौ महाधिवेशन पछि सच्चाएर जनताको बहुदलिय जनवाद प्रतिपादन गरे । उनले प्रतिपादन गरेको जनताको बहुदलिय जनवादलाई आत्मसाथ गर्दै माले, एमाले हुँदै हाल नेकपा पार्टी भएको हो । शसस्त्रद्धन्द्धमा समेत होमिएको माओवादीले समेत मदन भण्डारीको जनताको बहुदलिय जनवादलाई लगभलगभग स्वीकारको स्थिती छ । मदन भण्डारीले जनताको बहुदलिय जनवाद कहाँ बसेर कसरी लेखे होला ? भन्ने जिज्ञासा जो कोहीलाई हुन सक्छ । मोटो दाई नामले समेत चिनिने मदन भण्डारीले जिल्ला प्रशासन कार्यालयका एक सुब्बा साहेबको घरमा बसेर ७ दिन ७ रात लगाएर जनताको बहुदलिय जनवादको ड्राफ तयार पारेका थिए ।
विराटनगरको मधुमारामा रहेको जिल्ला प्रशासन कार्यालय मोरङमा नायब सुब्बा पदमा कार्यरत अग्निप्रसाद पोख्रेलको घरमा उज्यालो नेटवर्कका अध्यक्ष गोपाल गुरागाई, तत्कालिन पार्टीका जिल्ला कमिटि सचिव राम खनाल, स्वास्थ्यकर्मी सागर गुरागाई डेरामा बस्दथे । अध्ययनका लागि उनिहरु सो घरमा करिब ६ बर्ष बसेका थिए ।
डेरामा बसेर अध्ययन गरिरहेका उनिहरु तत्कालिन माले पार्टीको विद्यार्थी संगठनमा समेत आवद्ध भएका नाताले उनिहरुलाई भेट्न जिल्ला तथा केन्द्र तहका नेताहरुको आउ जाउ राम्रै थियो । भूमिगत खाल भएपनि विद्यार्थी नै भएरु विद्यार्थीको डेरामा आउँदा प्रहरीले खासै चासो समेत राख्दैन थिए । त्यही मागि डेरा लिइएको घर जिल्ला प्रशासन कार्यालयका नायब सुब्बाकै भएपछि त शंका गर्ने कुरा नै भएन् ।
डेरामा अध्ययनका लागि बस्ने मध्येका हाल इटहरी ४ निवासी स्वास्थ्यकर्मी सागर गुरागाई त्यसबेलाको स्मरण यसरी गर्छनः
एक दिन एक नेता आएर तपाईहरुको डेरामा केही दिन एक जना पार्टीका जिम्मेवारी व्यक्ति बस्न आउनु हुन्छ । यो कुरा कसैलाई नभन्नुहोला । वहाँले तपाईहरुको कोठामा बसेर पार्टीको महत्वपूर्ण दस्तावेज लेख्नु हुने छ भन्नुभयो । हामी पार्टी प्रति वफादार र इमान्दार थियौं । पार्टीलाई माया पनि गर्दथियौं । ती नेताले भने अनुसार नै हामीले सो कुरा कहि कसैलाइै नै भनेननौ । ती नेताले त्यसो भनेको भोलि पल्टै एक जना व्यक्तिलाई डेरामा ल्याएर छोड्नु भयो । वहाँलाई हामीले एउटा खाट र झुल उपलब्ध गरायौं । वहाँ डेरामा हाम्रो डेरा कोठामा अलग्गै बसेर दिनरात नभनि लेखेको लेखै गर्नुभयो । सरल ,मिलनसार स्वाभावका उनलाई हामीले के लेख्नु भएको हो ? भन्ने प्रश्न पनि गरेनौं । हामी उठ्दा वहाँ त बिहानै उठेर नुहाउँने, लुगाधुने काम सकेर झुलभित्रै पसेर लेखिरहेको पाउथियौ । रात पिसाब फेर्न उठ्दा या बिउँझिदा पनि वहाँलाई लेखिरहेकै अवस्थामा देख्दथियौं । हाम्रो खाना पकाउने किचन तल्लो तल्लामा थियो , हामी माथिल्लो तल्लामा थियो । हामी जहिले खाना बनाएर वहाँलाई माथिल्लो तल्लामै पुर्याउथियौं । वहाँ खाना खानु हुन्थियो , थाल माज्नुहुन्थियो र त्यही आफ्नो खाट छेउमै राख्नु हुन्थियो ।
म लगायत केही साथीहरुलाई चाँही यो मान्छे को होला ? दिन रात लगाएर के लेखेको होला भन्ने जिज्ञासा चाँही थियो । तर पार्टीले वहाँका बारेमा खोजी निति नगर्न भनेकाले सोही अनुसार नै हामी चुपचाप बस्यौं । हामी एक अर्कामा मात्र मोटो दाई भनेर चिन्ने गर्दथियौं । सात दिन बसेपछि हाम्रो डेरामा पहिला वहाँलाई छोड्ने नेता आएर कमरेड बाहिरको अवस्था राम्रो छैन् । केही दिन यहि बस्नु पर्छ होला भन्नु भयो । वहाँले हैन म आज जसरी भएपनि अर्को स्थानमा जानु नै पर्छ भन्नु भयो र लिन आउने नेतालाई एक दिन पर्खदै गर्नुहै भन्दै कोठा तिर पस्नु भयो । केही समयपछि वहाँ त पुरै मुस्लिम समुदायको पुरुषले लगाउने भेषमा निस्कनु भयो । ती नेता र हामी सबै जना छक्क परेउ ।
वहाँको साथमा कालो लेदरको चाइनिज व्याग कहिले टुट्दैन थियो । सो व्यागमा आफुले लेखेका सबै कुरा हाल्नुभयो र लु अगाडी बढौं भन्नु भयो । लिन आउने नेताले रोडशेश चौंकतर्फबाट जाने कुरा गर्नुभयो । तर वहाँ(मदन भण्डारी)ले होइन, ट्राफिक चौंकतर्फबाट जौ भन्नुभयो । त्यही अनुसार वहाँहरुको दुवै जना त्यसतर्फ हिड्दै लाग्नुभयो । हामी पनि पछि पछि गयौं । ट्राफिक चौंकमा थुप्रै संख्यामा प्रहरीहरु यता उता गरिरहेका थिए । प्रहरीकै भिडलाई छिचोल्दै मदन भण्डारी ट्राफिक चौंकमै पुग्नु भयो । हामीलाई चाँही अब के होला भन्ने डर भयो । तर,वहाँ चौंक पुग्न साथ मास्तिरबाट चाइनिज साईलकमा एक जना व्यक्ति आउनुभयो । एकै छिन कानेखुसी गर्नुभयो र सो साईलक वहाँ(मदन भण्डारी)लाई दिनुभयो र वहाँ त्यही साईलक चढेर चौंकबाट तलतिर झर्नुभयो । पछि मात्र हामीलाई थाहा भयो, हामीले भनेको मोटो दाई त, मदन भण्डारी हुनुहुदो रहेछ । वहाँले त हाम्रो डेरामा सात दिन सात रात लगाएर जनताको बहुदलिय जनवादको ड्राफ तयार पार्नु भएको रहेछ ।