वृक्ष

बालककालमै छुट्याएर

टाढा एक्लै राखिदिनुस्

या हुर्कन दिनुस् बगालमै

कहिल्यै कुनै गुनासो गर्दैन ऊ

कसैसँग कहिल्यै केही माग्दैन

कर्तव्यबाट टाढा कहिल्यै भाग्दैन !

बरु खोला खोल्सी कहिले रौद्र बन्छन्

सुनामीहरू बोकेर सागर पनि उर्लिन्छ

आकाशै चिरेर गर्जन्छ बादल

बतास बनिदिन्छ विध्वंसकारी

झरी बहुलाएर बगाउँछ पहाडहरू

तर

कुनै बालक जब धर्तीमा पहिलो पाइला टेक्छ

र लिन्छ पहिलो श्वास

दूर देशबाटै वायुको अमृत ओकलेर

जीवितताको आभास दिलाउँछ

निःस्वार्थ उभिएको छ ऊ ।

आदिम ..आदिम युगदेखि

उभिरहनेछ सायद सुदूर युगान्तसम्म

जबसम्म रहला यो ब्रह्माण्ड

सायद जगतमा केवल उही हो

एक हो सृष्टिको निस्वार्थ रचना

र निस्वार्थ उभिएको छ ऊ

कसैसँग कहिल्यै केही माग्दैन

कर्तव्यबाट टाढा कहिल्यै भाग्दैन !

नदीलाई आफ्नै धारमा बग्न सुझाउँछ

नबदलोस् भन्छ हिमालहरूले आसन

बरु जमाइरहोस् भन्छ पहराले शासन

मरुभूमिको फैलावट छेक्न ढाल बनेर उभिन्छ

पहिरोलाई रोक्न भित्रभित्रै भासिन्छ

एकान्त होस् या भीडमा
निस्फिक्री खसालिरहन्छ शीतलताका हरफहरू

बतासमा अलापिरहन्छ कोरसहरू

अँगालोमै जोगाएर राखीबस्छ माटोलाई

चौतारीमा उभिएर पर्खिबस्छ बाटोलाई

पृथिवी मात्र एक जीवित ग्रह हो

यो ग्रहमा जीवनको आभास

दिने दायित्वदेखि टाढा कतै भाग्दैन

जिन्दगीभर निस्वार्थ जगतमा समर्पित हुने

उद्देश्य एक लिएर आएको हो ऊ

आफ्नो लागि

कसैसँग कहिल्यै केही माग्दैन

कर्तव्यबाट टाढा कहिल्यै भाग्दैन !

घामको उष्ण प्रहरहरू ताप्दाताप्दै

बरु मर्न तयार हुन्छ

हिउँको चिसो ठिहीमा पनि

निर्वस्त्र उभिन तयार हुन्छ

हुरीको निर्मम वेगहरू सहेर पनि

बाँचिदिन तयार हुन्छ

सारा जीवजन्तुमा अक्सिजनको

अमृत पिलाइपिलाई

आफू विष पिएर हाँसिदिन तयार हुन्छ

झरीको अविरल कुटाइ पनि सहजै सहिदिन्छ

वसन्तीमा नृत्य गर्न पाउँदा

खुशीले हावासँगै बहिदिन्छ

सृष्टिले जिम्मा लगाई पठाएको

कर्तव्यबाट कहिले टाढा भाग्दैन

जिन्दगीभर जगतमा समर्पित हुने

निस्वार्थ उद्देश्य एक लिएर आएको हो ऊ

कसैसँग कहिल्यै केही माग्दैन

कर्तव्यबाट टाढा कहिल्यै भाग्दैन ।

चाहे मरुभूमिमै किन नजन्मोस्

मानिस वा कुनै प्राणी

पवनको माध्यमबाट ऊ जीवन पठाउँछ

हरेक प्राणीको आगमनमा

खुशीले ऊ रमाउँछ ।

बदलामा कसैसँग कहिल्यै केही माग्दैन

हिसाबकिताब मिलान गर्ने कर्तव्यबाट टाढा कहिल्यै भाग्दैन ।

जब निर्ममतापूर्वक

रूख मासेर घर बनाउँछ मान्छे

वन फाँडेर बस्ती बसाल्छ मान्छे

वृक्षमा उदासी छाउँछ र खडेरी आउँछ

होस गर स्वार्थी मानिस !

यदि वृक्ष रोयो भने

उसको आँशुले हाम्रो घर डुबाउँछ

हाम्रो बस्ती बगाउँछ ।