बेलबारीः ‘खोला स्वाँ स्वाँ गरेको हेरेर रात काट्थ्यौँ पानी पर्नासाथ निद्रा हराउँथ्यो ।’ यो भनाइ हो बेलबारी–१ का जीवन कार्कीको ।
लोहोन्द्रा खोलामा आएको बाढीको बहाब बढ्दै गएपछि बिहीबार रातिसम्म आकाश र खोलो हेर्दै कार्कीको परिवारले रात कटाए । शुक्रबार बिहान भने उठेर नित्यकर्म गरेर चिया खाइनसक्दै १ सय जना भन्दा बढी छरछिमेकी भेला भए ।

कार्कीजस्तै बेलबारी–१ का धेरै परिवार त्यस्तै पीडामा थिए । शुक्रबार बिहानदेखि अस्थायी तटबन्धन हुन थालेपछि स्थानीय बासिन्दा आफैँ लागिपरेका छन् । लोहोन्द्रा र चिसाङ खोलामा बिहानैदेखि सशस्त्र प्रहरी, नगर प्रहरी र स्थानीय बासिन्दा खोला गाउँ पस्न नदिनका लागि तटबन्धन गर्ने काममा लागिरहे ।

खोलाले कटान गरेर गाउँमा पस्न थालेका स्थानमा नगरपालिकाले (पर्कुपाइन) प्रविधिबाट बाँस लगाएर तटबन्धन गर्न थालेको छ । जसलाई स्थानीय भाषामा दुम्सीकाँडे बाँध पनि भन्छि । नगरपालिकाको आर्थिक सहयोगमा बाँसको ड्रिलिङ गरेर तटबन्धन गर्न थालेपछि स्थानीय स्वतःस्फूर्त आएर तारजाली लगाउने बोरामा बालुवा भर्ने काम गरे । दुम्सीका काँडाजस्तै बनाएर बाक्लो तरिकाले बाँस र बोरा राखेर तटबन्ध गरिने भएकाले यसलाई स्थानीयले दुम्सीकाँडे बाँध भनेका हुन् ।

‘अघिल्लो आर्थिक वर्षमा बेलबारीका ठूला खोलाका मुख्य स्थानमा तटबन्ध गरिएकाले खोलाले ठूलो क्षति गरेको छैन,’ बेलबारी नगरपालिकाका प्रवक्ता योगेन्द्र सुवेदीले भने, ‘अहिले आएको बाढीले धेरै क्षति पुर्याउन सक्ने सम्भावित क्षेत्रमा रोकथामका लागि अस्थायी बाँध बाँधिएको हो ।’ बेलबारीका लोहन्द्रा र चिसाङमा पर्कुपाइन प्रविधिबाट काम गर्न बिहानैदेखि जनशक्ति खटाएको उनले बताए ।

‘अहिले कटान गरिरहेको स्थानभन्दा केही माथि पक्की बाँध निर्माण गरिएकाले खोलाले क्षति पुर्याउन पाएन’, स्थानीय दिनेश गिरीले भने, ‘पानीको बहाब बढेकाले सबै अत्तालिएका छौँ । लगातारको वर्षासँगै खोलामा आएको बाढीले धेरै स्थान डुबानमा छन् । अस्थायी तटबन्धनले पनि हामीलाई राहत पुग्छ ।’