रुषा थापा

नेपालमा वि.सं. १९०३ देखि २००७ सालसम्म राणा शासनकाल रह्यो । त्यतिबेलाको सरकारले हाम्रो एक इन्च भूभाग पनि कसैलाई मिच्न वा कब्जा गर्न दिएको थिएन । विदेशी ऋण एक सुको थिएन । नेपाल खाद्यान्नमा आत्मनिर्भर थियो । कोही पनि नेपाली कामको निम्ति विदेशिनु परेको थिएन । 

सरकारी, सार्वजनिक, गुठी, ऐलानी, हदबन्दी, वनजंगललगायतको जग्गा अतिक्रमण भएको थिएन भने खोला, नदी, ढुंगेधारा, तालपोखरी, पार्टी पौवा, चौतारा, मठमन्दिरलगायतको जग्गा पनि कब्जा भएको थिएन । २००७ सालमा राणा शासनको अन्त्य भई पञ्चायती व्यवस्था आयो । त्यसपछि ०४६ सालमा बहुदलीय व्यवस्था आयो । 

०६५ जेठ १५ गते मुलुकबाट राजतन्त्रको अन्त्य हुँदै लोकतन्त्र गणतन्त्र आयो । विभिन्न मितिमा भएको यो परिवर्तनका निम्ति हजारौं शहिद भएका छन् । खर्बौको सरकारी सम्पत्ति नासिएको छ भने शहिद र घाइतेलाई रान्यको ढुकुटीबाट खर्बौ बाँडिएको छ । लोकतन्त्र गणतन्त्र आएपछि जनताका छोराछोरी राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री भए । 

तर, हाम्रो देशको भूभाग कब्जा हुँदै गएको अवस्था छ । छिमेक भारत र चीनले नेपाली भूभाग दार्जिलिङ, सिक्किम, टकनपुर, कोलकत्ता, कालापानी, लिम्पियाधुरा, लिपुलेकलगायत थुप्रै भूभाग कब्जा गरेका छन् । अहिले वैदेशिक ऋण मात्रै २९ खर्ब ४२ अर्ब पुगेको छ । दैनिक तीन हजार नेपालीहरु रोजगारीका निम्ति खाडी गइरहेका छन् । 

देशभित्रै खान नपाएर वा गरिबका कारण आत्महत्या गर्नेहरुको संख्या बढ्दो छ । हाम्रो खेतीयोग्य जमिन सबै घर र बाटो बनाउँदा मासिएको छ । यदि विदेशीले खाद्यान्न नदिने हो भने हामी नेपाली जनता भोकभोकै मर्नुपर्ने छ । ७४ जिल्ला रित्तो भएका छन् भने तीन जिल्ला अर्थात् काठमाडौं उपत्यकामा मान्छेको कोचाकोच छ । 

गाउँका खेतीयोग्य जमिन बाँझो छन् । घर, मतानमा ताल्चा झुण्डाइएको छ । अनि उपत्यकामा चाँहि एउटै कोठाको दशौं हजार रुपैयाँ भाडा । दलाल, भूमाफियाहरुले आफ्नो स्वार्थका निम्ति खेतीयोग्य जमिन सबै सिद्धाए । रोपनीको दश हजारमा नबिक्ने जकिन डोजर चलाई टुक्राटुक्रा बनाएर आनाकै लाखौंदेखि करोडौंमा बेचे । एक रोपनीमा १६ आना हुन्छ । 

गाउँ रित्तिएको फाइदा उपत्यकाका घरधनीहरुलाई भयो । कोठा, फ्ल्याट, सटरको निम्ति यहाँ हानाथाप चल्यो । अनि घरधनीहरु जसले मागेजति भाडा दिन्छ, उसैलाई कोठा दिने । एउटै कोठाको पाँच हजारदेखि २० हजारसम्म मासिक भाडा असुल्ने । सटर ३० हजारदेखि २० लाख र फ्ल्याट २५ हजारदेखि तीन लाख भाडामा लगाउने । खाली सटर त २० लाखदेखि ६० लाखमा किनबेच गर्ने । 

राज्यको सम्पत्ति सबै दोहन भएको छ । राजनीतिक दलका नेता, सरकारी कर्मचारी, कानून व्यवसायी, दलाल, भूमाफियाहरुको मिलीभगतमा सरकारी, सार्वजनिक, गुठी, ऐलानी, हदबन्दी बढीमा, तालपोखरी, मठमन्दिर, खोला, नदी, वनजंगललगायतका जग्गा व्यक्तिका नाममा लगियो । अहिले व्यक्ति धनी भए, राज्य कंगाल । 

अब जनताले सोचौं कि लोकतन्त्र गणतन्त्रपछि देशमा विकास भयो कि विनाश । सरकार देशभित्रै ऋणमा छ । निर्माण व्यवसायीको ४५ अर्ब, दुध तथा उखु किसानको सात अर्ब र कोरोना बीमा गराएका अस्पतालको २४ अर्ब भुक्तानी नदिएको वर्षौ बितिसक्यो । अनि यति ऋण तिर्न नसक्ने सरकारले वैदेशिक ऋण २९ खर्ब ४२ अर्ब कहाँबाट ल्याएर तिर्ला ? 

यसबाटै थाहा हुन्छ कि अब देश संकटमा परिसक्यो । नेपाल अब नेपाल रहँदैन । ऋण दिएको देशले जुनसुकै बेला हाम्रो देश कब्जा गर्न सक्छ । विगतमा राजतन्त्र फाल्न राजनीतिक दलका नेताहरुले भारतमा बसेर चाल चले । भारतमा लुकेर यहाँ व्यवस्था परिवर्तन गरे । नेताहरुसँग नेपाली नागरिकता थियो । उनीहरु नेपाली थिए । 

तर, भारतका नेताहरुको लहैलहैमा लागेर उनीहरुले यहाँ व्यवस्था परिवर्तन गरे । त्यसपछि पनि तिनीहरुकै कुरा सुने । अहिले त्यसको परिणामस्वरुप हाम्रो देश कंगाल भएको छ । हामीसँग अहिले केही छैन । भारतका नेताहरुले हाम्रा नेताहरुलाई हातमा लिएर यहाँका उद्योग, कलकारखाना बन्द गर्न लगाए । खेतीयोग्य जमिनमा घर र बाटो बनाउन लगाए । 

उनीहरुले जे जे भन्दै गए, हाम्रा नेताहरुले त्यही त्यही गर्दै गए । अहिले भारत हामीलाई खाद्यान्नलगायत सामग्री बेचेर धनी बन्यो । ऊ हरेक वस्तुमा आत्मनिर्भर छ । हामी चाँहि नुनदेखि गुन्द्रकसम्ममा अर्काको भरमा पर्नुपरेको छ । यही सामान ल्याउँदाल्याउँदै देशले विदेशी ऋणको भारीसमेत बोक्नुपर्यो । अब त्यत्रो ऋण कसरी तिर्ने ? 

अर्कोकुरा, छिमेकीले कब्जा गरेको भूभाग कसरी फिर्ता ल्याउने ? सरकारी खर्च कसरी धान्ने ? देशमा परिवर्तन त भयो । तर, गाडी चलाउन नसक्नेहरुलाई देशको ड्राइभिङ सिटमा पुर्याउँदा आज मुलुक यस्तो अवस्थामा पुग्यो । जनता पनि नेताको पछिपछि लागे । जसले मासुभात, पैसा दिन्छ, उसैलाई भोट । जनता व्यक्तिगत स्वार्थमा लागे । 

छिमेकको भन्दा ठूलो घर, छोराछोरीलाई अमेरिका अस्ट्रेलिया पठाउन, मिठोमिठो खान र चिल्लो गाडी चढ्नमै व्यस्त भए त त्यसका निम्ति जेसुकै पनि गरे । जनताले देशभन्दा व्यक्तिगत स्वार्थलाई अघि राख्दा आज हाम्रो स्वर्गजस्तो मुलुक नर्क बन्न पुगेको छ । 

इतिहासमा कसैले कब्जा गर्न नसकेको देश आज छिमेकीले जुनसुकै बेला हड्पनसक्ने अवस्था छ । अनि आखिर हामीले देशलाई के दिएछौं त ? राजनीतिक दलका नेताहरु विशेषतः ओली, प्रचण्ड, देउवा, नेपाल, खनाल, भट्टराईलाई बुढ्यौली लागिसक्यो । अब यिनीहरुले केही पनि गर्न सक्नेछन् । 

आफ्नो जीऊ बोक्ने नसक्नेहरुले अब देशको भार कसरी बोक्छन् ? त्यसकारण अब पनि नेताहरुबाट विकास हुन्छ भनेर आशा राख्नु नै मुर्खता हो । अब देश बनाउन सबै नेपाली जनता एकजुट हुनुपर्छ । व्यक्तिगत स्वार्थमा होइन, राष्ट्रिय स्वार्थमा जनता निहित हुनुपर्छ । जनता मिलेपछि न यहाँ विकास रोकिन सक्छ न विदेशीले हाम्रो भूभाग कब्जा गर्न सक्छ । 

त्यसकारण जतिसक्दो चाँडो जनता एकजुट हुन्छन्, देशका लागि गर्नुपर्ने बेला आयो भनेर सोच्छन्, त्यति नै छिटो मुलुकमा विकास हुनेछ । जनताले अब दलको कार्यकर्ता भएर सोच्ने होइन, नेपाल आमाको छोराछोरी वा सन्तान भएर सोच्ने हो । राजनीतिक दलहरुले देश बेचेर खाए । अब जनताले हामी देशलाई पुनःस्थापना गराउनुपर्छ । 

विदेशी ऋणमुक्त बनाउनुपर्छ । दोहन भएका राज्यका सम्पत्तिको संरक्षण वा फिर्ता ल्याउनु छ त कब्जा भएका नेपाली भूभाग फिर्ता ल्याउनु छ । त्यसकारण अब जनता जुट्यौं । दिनमा एक मिनेट देशका निम्ति सोचौं र केही गरौं । सञ्चारकर्मीहरु पनि दलभन्दा देशको हौं । पार्टीको झोले भएर समाचार नलेखौं । नेपाली भएर समाचार लेखौं र सम्प्रेषण गरौं ।