धरानः धनकुटाकी रेनुका पोख्रेल विगत १५ वर्षदेखि मूलघाटस्थित विश्रान्ति मन्दिर आश्रममा बस्दै आएकी छिन् । श्रीमान्को मृत्यु भएपछि आश्रममा बस्दै आएकी उनले थुप्रै वर्ष भयो चाडबाडमा परिवारसँग बसेर खुशी बाँड्न नपाएको ।

यस वर्षको दशंै पनि उनलाई अघिल्लो वर्षकै झैँ भयो । ९८ वर्षीया पोख्रेलका ११ जना सन्तान भए पनि ६ जनाको मृत्यु भयो । ६ जना सन्तानका नातिनातिनी पनि छन् तर उनको दशैं वर्षेनी यस्तै नै हुन्छ ।

उनीजस्तै आश्रममा ४३ जना वृद्धवृद्धा आश्रित छन् । अधिकांशको दशैं त्यही आश्रमकै चौघेरामा दाताहरूले दिएको मिठो खानेकुरा, उनीहरूले दिएको लुगा लगाएर बित्यो । आफ्नै सन्तान र आफन्तका कारण आश्रममा जीवन व्यतीत गर्न बाध्य वृद्धवृद्धाहरू दशैँमा पनि खिन्न मन बनाएर बसे । पोख्रेल भन्छिन्, ‘सबै छन् नि के गर्नु भएर, हेर्दैनन्, कता कता पुगेका छन्, बोलाए त जाने थिएँ नि कसैले बोलाएनन् ।’

कोही घरपरिवारबाट अपहेलित भएर वृद्धाश्रम आएका छन्, त कोही आफ्ना कोही नभएर, कोही बस्ने ठाउँ नै नभएर आएका छन् । आश्रममा ६० वर्षदेखि १ सय ५ वर्ष उमेर पुगेका वृद्धवृद्धाहरू त्यहाँ आश्रित छन् ।

४१ वर्ष अघिदेखि सो आश्रम सञ्चालित छ । अहिलेसम्म एकाधका परिवार बाहेक कसैले पनि आश्रममा आएर आफ्ना वृद्धवृद्धा आमाबुबासँग दशै वा कुनै पनि चाडबाड मनाएका छैनन् । घर परिवारबाटै दिक्क भएर आश्रम पुगेका वृद्धवृद्धा चाडबाडको समय घर फर्कने पनि मन नगर्ने आश्रमकी व्यवस्थापक कमला दाहाल बताउँछिन् । उनले भनिन्, ‘अहिलेसम्म २ जनाले दशैंमा घर गएर चाड मनाएको थाहा छ, बाँकी कसैले पनि जाने मन नै गर्नुहुन्न ।’

दशैंलगायतका अन्य चाडबाड परिवारसँगै रमाएर मनाउने गरिन्छ । तर वृद्धाश्रममा आश्रितहरू मन भुलाउन भजन कीर्तनमा रमाउने गर्दछन् । उनीहरूे जीवनको अन्तिम क्षणसम्म नै आश्रममा रहेकाहरूलाई नै परिवार मान्ने गर्दछन् ।