धनकुटा: दशैं र तिहारलाई लक्षित गरी लगाइने पिङ एक दशक अघिसम्म धनकुटामा जताततै देख्न पाइन्थ्यो । धनकुटामा गाउँगाउँमा लिङ्गे र रोटे गरी दुई खाले पिङ प्रचलनमा थिए । गाउँभरीका मानिस भेला भएर लिङ्गे पिङ र रोटे पिङ तयार पार्थे ।

दशैंमा मान्यजनबाट टीका, जमरा र आशीर्वाद लिइसकेपछि एक पटक धर्ती छाड्नैपर्छ भन्ने मान्यताको आधारमा खेलिने पिङ नौरथा लागेसँगै लगाइन्थ्यो र तिहारसम्म खेल्ने गरिन्थ्यो । त्यो बेला दशैंतिहारको मुख्य मनोरञ्जनको साधनको रूपमा पिङलाई नै लिने गरिथ्यो ।

दशैमा मान्यजनबाट टीका जमरा लगाई आशीर्वाद लिई पिङ खेल्ने गरिन्थ्यो । त्यस्तै, तिहारमा पनि पिङ खेल्ने गरिन्थ्यो । दशैंमा टीका लगाइसकेपछि धर्ती छाड्दा गति परिन्छ भन्ने मान्यताको आधारमा परापूर्वकालदेखि नै पिङ खेल्ने प्रचलन रहेको धनकुटा काजीमानेका समबहादुर लिम्बू बताउँछन् । तर तिनै धर्ती छाड्ने मान्यता रहेका पिङ भने अहिले लोप हुँदै गएका छन् ।

अहिले भने एउटा पिङ भेट्नको लागि धेरै गाउँ चाहर्दा मात्र बल्लबल्ल देख्न पाइन्छ । त्यो समयमा मनोरञ्जनको रूपमा लिइने पिङलाई अहिले अन्य मनोरञ्जनका साधनले विस्थापित गरेका हुन् । अन्य मनोरञ्जनका साधनसहित शहर बजारमा मेलामा लगाइने रोटे पिङका कारण काठका रोटे पिङ लोप हुँदै गएको माधव गुरागाईंको विश्लेषण छ ।

यस्ता पिङ दशैको संस्कृति र मौलिकतासँग जोडिएका छन् । अझ पुरानो पुस्तालाई त अहिले पनि पिङ नदेखेसम्म दशैं आएको महसुस नै नहुने पुरानो पुस्ताको भनाइ छ । त्यसैले आधुनिकताले ढपक्कै ढाक्न थालेको दशैंमा यस्ता संस्कृति र मौलिकता जोगाइराख्न आवश्यक छ ।