विराटनगरः प्रदेश एक संसदका समितिहरूले सरकारले आफ्नो निर्देशन नटेर्ने गरेको गुनासो गरेका छन् । राष्ट्रिय सभाको प्रत्यायोजित व्यवस्थापन तथा सरकारी आश्वासन समितिले विराटनगरमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा बोल्दै समितिका सभापतिहरूले सरकारले संसदीय अभ्यासलाई नमानिरहेको भन्दै सरकारी बेवास्ताप्रति कानुनी प्रश्न उठेको तर्क गरे । 

vlcsnap-2019-11-08-07h16m45s890

सार्वजनिक लेखा समितिका सभापति शिवनारायण गनगाईले आफ्नो समितिले विभिन्न विषयमा पटक पटक जवाफको तागेता गर्दा पनि सरकारले बेवास्ता गरिरहेको अनुभव सुनाए । ‘संसदीय समितिलाई मात्र होइन की पुरै सांसदलाई नै बाइपास गरिरहेको अनुभव भइरहेको छ ।’ कार्यक्रममा उपस्थित सभामुख प्रदीपकुमार भण्डारीलाई लक्षित गर्दै गनगाईले भने ‘ यस्तो विषयमा संसदसभा र सभामुख गम्भीर बन्नुपर्छ ।’

vlcsnap-2019-11-08-07h12m36s825

अर्थ समितिका सभापति मोहनकुमार खड्काले समेत समितिको आग्रह नमान्दा के हुन्छ भन्ने स्पष्ट व्यवस्था नहुँदा सरकारले विषयगत समितिलाई बेवास्ता गरेको तर्क गर्छन् । ‘सङ्घीय संसद्मा समितिको निर्देशन मान्न बाध्य हुनेछैन भन्ने विवाद उठेको छ । यहाँ प्रदेशमा पनि यसको अभ्यास गर्न थालेको महसुस हामीलाई हुन थालेको छ ।’ खड्काले भने ।

vlcsnap-2019-11-08-07h13m09s554

विधान समितिका सभापति इन्द्रमणि पराजुलीलेसमेत समिति सक्रिय भइरहँदा सरकारले बेवास्ता गरेको बताउँछन् । ‘सार्वभौम अधिकारको अभ्यास गर्ने थलोमा संसद् र विषयगत समितिले गरेका निर्देशनलाई सरकारले बेवास्ता गर्ने कुरा व्यवहारिक भएको छैन ।’ पराजुली भन्छन् । उनीलगायतका समितिका सभापतिहरूले संसदीय समितिको क्षेत्राधिकारको बारेमा कानुनी स्पष्टता खोजिरहेका छन् । विषयगत समितिको क्षेत्राधिकार विधि र कानुनबमोजिम हुन्छ कि हुँदैन भन्ने बारे अन्यौलता उत्पन्न भएको देखिन्छ । लेखा समिति खड्काको तर्क छ ‘ हामीलाई कानुनअनुसार नै जिम्मेवारी दिइएको हो भने सो बमोजिम दिइएका निर्देशनलाई कानुनको प्रक्रियागतढंगले नै मान्नुपर्यो ।

vlcsnap-2019-11-08-07h13m25s124

विषयगत जिम्मवारीमा रहेका संसदीय समितिहरूको कानुन निर्माण एवंम सरकारी कार्यको रेखदेख गर्ने विशेष भूमिका हुन्छ । सरकारले चालेका कदम र सभामा पेस गरेका कानुनको ड्राफलाई दफावार छलफल गरी अन्तिम रूप दिने जिम्मा समितिहरूकै हुन्छ । तर समितिको विभिन्न निर्देशन र आग्रह इन्कार गरी संसदीय अभ्यासप्रति अटेरी व्यवहार प्रस्तुत गरेको सभापतिहरूको तितो अनुभव छ ।
वरिष्ठ अधिवक्ता समेत रहेका राष्ट्रिय सभाका सदस्य एवंम प्रत्यायोजित व्यवस्थापन तथा सरकारी आश्वासन समितिका सभापतिले जुनसुकै शासन व्यवस्था भए पनि सरकारले संसदहरुले शुष्म अनुगमन नरुन भन्ने चाहना राख्ने गरेको बताउँछन् । उनले सरकारले जस्तो व्यवहार प्रस्तुत गरे पनि संसदीय समितिहरूले जनताप्रति उत्तरदायी बन्न सरकारसँग स्वस्थ प्रतिपक्षीकै व्यवहार प्रस्तुत गर्नुपर्ने सुझाव दिए । vlcsnap-2019-11-08-07h12m59s901

संविधान सभाका सदस्य एवंम प्रदेश एक सरकारका कानुन मस्यौदा समितिका संयोजकले संसदीय समितिको निर्देशनलाई सरकारले गम्भिरढंगले लिनुपर्ने तर्क गरे । ‘यदि सरकार विषयगत समितिको कुरालाई वास्ता गरेन भने सभामार्फत सरकारको गम्भीर ध्यानाकर्षण गाउनुपर्छ ।’ भण्डारीको थप सुझाव छ ‘ मिडिया र नागरिक समाजमार्फत पनि सरकारका गतिविधिको निगरानी बढाउने काममा समितिहरू चुक्नुहुँदैन ।’ vlcsnap-2019-11-08-07h12m46s265

प्रदेश एक संसद्मा न्याय, प्रशासन तथा विधान समिति, अर्थ समिति, सार्वजनिक लेखा समिति,सुशासन एवंम योजना समिति, सामाजिक विकास समिति,उद्योग पर्यटन एवंम वातावरण समिति र प्राकृतिक स्रोत ताथ पूर्वाधार निर्माण समिति गरी ७ समितिहरू रहेका छन् ।