विश्वभर महामारीको रूपमा फैलिएको कोरोना भाइरसको संक्रमण नेपालमा पनि फैलिन सक्ने जोखिम बढेसँगै आममानिस सेल्फ क्वारेन्टाइनमा बस्नुपर्ने स्थिति सिर्जना भएको छ।सिङ्गो देश लकडाउन गरिएको सन्दर्भमा स्वास्थ्य र सुरक्षालाई उच्च प्राथमिकतामा राखेर हामी चौबीसै घण्टा क्रियाशील छौँ।कतै सचेत नागरिकको नाताले कतै जनताको जनप्रतिनिधिको नाताले कतै संङ्घ संस्थाको त कतै राज्यका संयन्त्रको नाताले अस्तव्यस्ततालाई सहज बनाउन हामी जस्तोसुकै त्याग गर्न अनि कठोर चुनौतीसंग पनि जुध्दै हिंडिरहेका छौ भिडिरहेका छौँ।
धेरै चिन्ता पनि नगरौ वेवास्ता र लापरबाही पनि नगरौं।यसबेला पर्याप्त विबेकको प्रयोग गरौ।विश्वको इतिहासमा सन १७२० मा महामारीको रुपमा विश्वभर फैलिएको प्लेग रोग,१८२० मा एशियाली मुलुकमा फैलिएको कोलेरा,१९२० को फ्लू जस्ता महामारीहरुको विश्वले सामना गर्दै आएको छ। हाल २०२० मा चिनको वुहानबाट फैलिएको कोरना भाइरसबाट बच्नका लागि धैर्य र संयम पनि आजका लागि प्राथमिक उपचार हुन्। विश्वमा दिनप्रतिदिन कोरोना भाइरसको संक्रमण र मृत्युदर बढीरहेको छ ।वास्तवमा यतिवेला हामी कोरोना भाइरस(अयखष्म ज्ञढ)को विस्वयुद्ध मैदानमा छौं।विरामी भए पनि लजाउनुपर्ने अफ्ट्यारो मानेर लुकाउनुपर्ने विषय होइन ।हामी कोही एकजनाले लुकाउन खोज्दा त्यसको असर परिवार समुदाय हुँदै रास्ट्रलाई हुन्छ भन्ने कुरालाई ध्यानमा राख्नुपर्छ ।फेरि यो लकडाउनलाई विगतमा राजा ज्ञानेन्द्रले कर्फ्यु लगाउंदा जनबलले तोडेको हाइपोसेन्टरबाट उदाएको गणतन्त्रजस्तो र कुनै राजनैतिक फलप्राप्तिको मुद्दा जस्तो भन्दा विलकुल भिन्न मुद्दा हो।त्यसकारण पनि सरकारको घोषणालाई अक्षरस पालना गर्न कोही नागरिक चुक्नुहुंदैन। यसबेला जनप्रतिनिधिहरु व्यवस्थापनमा मिहिन ढंगले दिनरात नभनी खटिरहेको,हाम्रा स्वास्थ्यकर्मी साथीहरु सेवामा नियमित तल्लीन रहेको।राजनैनिक दलहरु,नागरिक समाज,सेवाप्रदायक संस्थाहरुदेखि व्यक्तिहरुसम्म सेवा र सतर्कताका निम्ति सशक्त ढंगले लागिरहेको दृश्यले ओझिलो मानवताको सन्देश विश्वभर बांढिरहेको छ। यस सन्दर्भमा आफु विरामी नहुंदासम्म सेवा सम्झेर आम नागरिकहरुको सक्रियताले युद्ध जित्ने निश्चित छ ।तसर्थ हामी आफू स्वस्थ र सुरक्षित रहन सकेमात्र मुलुक सुरक्षित रहन्छ।
विश्व रोइरहेको बेला हामीलाई हामीभित्रको नेपालीपन र संवेदनशीलताले ओभानो रहन दिदैंन। हालसम्म नेपाल सुरक्षित रहेकोमा अलिकति खुसी भएपनि थप संक्रमण नफैलियोस भनी राज्यका सबै संयन्त्र एक ढिक्का भइ जुट्न जरुरी छ।नेपाल र विश्वभर रहनुहुने सबै नेपालीहरुमा यसबेला उच्च मनोबलको आवश्यकता छ।हामीले इतिहास भनेर पढ्दै आएका हिजोका विपत्तिको सामना गरेर जीवन जिउदै आउने हाम्रा बुबा,हजुरबुबा, हजुरमाहरु अझै नआत्तिन सुझाउनुहुन्छ।आत्मबल बटुलौं।नआत्तिऔँ नडराऔँ।आशावादी बनौंसपहिलो कुरा यो रोग लाग्दैन र लागे पनि अवश्य सन्चो भइन्छ भन्ने उच्च मनोबल बनाउनुको विकल्प छैन ।
सबै नागरिकहरुमा आग्रह र अनुरोध गरौं हामी यस युद्धमा कोही एक्लो अबला छैनौं।सिङ्गो मानव समुदाय एकातिर र क्रुर कोरोना भाइरस एक्लै एकातिर मैदानमा लडिरहेका छौं।पक्कै पनि हाम्रो उच्चस्तरको विवेक र बुद्धिमताले हामीअवश्य जित्ने छौं।
अहिले सुरक्षाकवजका रुपमा सरकारले घोषणा गरेको लकडाउनको नीति नागरिक विरुद्धको प्रहार हुँदै होइन।यो हामी अनि हाम्रै सुरक्षा र सतर्कताका लागि चालिएको कदम हो।जोखिम हामी आफैभित्र,हाम्रै घर वरपर छरछिमेक, अफिस,बसपार्क पसल,उत्सव,पार्टी,जमघट सपिङमल जताततै छ।शक्ति रास्ट्रहरु तथा पुंजीवादी देशले समेत यो क्रुर युद्धको रापलाई निस्तेज पार्न सकेको छैन।यसबाट पनि पुष्ठि हुन्छ कि यो भद्रगोलको औषधि धैर्य र सकेसम्म विवेकको प्रयोग नै हो।त्यसैले होमक्वारेन्टाइनको पुरापुर पालना गरौं।
यो आपतको घडीमा हामी आफैं र हामीले आशा विश्वास गरेका हाम्रा जिम्मेवार संयन्त्रहरु कति जिम्मेवार र जवाफदेही छन् परिक्षाको घडी पनि हो।जस्तोसुकै परिस्थितिमा पनि कर्तव्य विमुख नभई साहस र हिम्मत बटुलेर काम गर्नुपर्ने समय हो यो।
विपत र महामारीसँग जुध्न सजिलो छैन ।समस्यासंग भिड्न नसकी भाग्नु कायरता हो। हामीले केही समयका लागि हाम्रा आचरणहरु, आफ्ना व्यवहार, दैनिकी र दिनचर्यामा परिवर्तन गर्न जरुरी छ।मानवताको नाताले असल इमानदार कर्तव्यनिष्ठ नागरिकको नाताले हामी आवश्यकता अनुसार समसामयिक हुन जरुरी छ। यसले तत्कालको लागि जनजीवनमा केही असहजता ल्याउन सक्छ, हाम्रा आनीबानी र दैनिक व्यवहारलाई असर पार्न सक्छ। तर चुनौतीपूर्ण र जटिल परिस्थितिमा सम्भावित संक्रमणलाई परास्त गर्न हामीसँग अर्को सहज विकल्प पनि छैन ।यसबेला मुलुकले नेतृत्वकर्ता,आम सरोकारवाला निकायहरु र नागरिकको दृढता पूर्वक लड्ने इच्छाशक्ति हिम्मत र साहसको अपेक्षा गरेको छ।सिङ्गो मानव समुदाय जस्तोसुकै परिस्थितिमा पनि अविचलित लागिरहेका छ। लागिरहने छ।
यसबेला फ्लोरेन्सशैलीमा निडर र अविचलित भइ कर्ममा लागिरहने स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई स्वतस्फूर्त काम गर्ने वातावरण निर्माण गर्ने विषय प्राथमिक विषय हो।स्वास्थ्यकर्मीहरुका लागि स्वास्थ्य उपकरण र साधनहरुको आवश्यकता छिटोभन्दा छिटो पूर्ति गर्न जरुरी छ।सबै सुरक्षा क्षेत्रका सुरक्षाकर्मीहरुलाई आवश्यक सुरक्षा सामग्री उपलब्ध गराउन जरुरी छ।हिजोका युद्द र विश्व युद्धहरुमा जाने सेनानीहरुले प्राप्त गर्ने आणविक हतियार र बन्दोबस्तीका सामग्री उपलब्ध गराए जसरी आजका स्वास्थ्यकर्मी र सुरक्षाकर्मीहरुलाई स्वास्थ्य सामग्री उपकरण र सुरक्षाका वस्तुहरु उपलब्ध गराउन ढिलो गर्नु हुंदैन। कतिपय समस्या यस्ता छ्न् कि,पैसा भएर पनि अभावका कारण उपकरण खरिद गर्न नपाइने अवस्था छ।ताकि,हामी विलकुल भिन्न अहिलेसम्म अभ्यासमै नआएको ज्यादै जटिल विषयमा अभ्यस्त छौ।सक्रियताले सकारात्मक परिणामसम्म पुगौं ।फेरि पनि हामी पराजित हुने छैनौं।
अर्को कुरा मुलुक लकडाउनका कारण दैनिक ज्यालादारी गरेर जी अर्को कुरा मुलुक लकडाउनका कारण दैनिक ज्यालादारी गरेर जीविकोपार्जन गरिरहने नागरिकहरुका लागि आइपर्ने समस्या समाधान गर्न राज्य सचेत छ र हुनुपर्छ ।हामी आत्मविश्वास र मनोबलको हतियार बोकेर युद्ध जित्न मैदानमा तैनाथ छौं। खाली पेटले मनोबल कमजोर बनाउछ।वर्तमान सरकार नागरिक मैत्री सरकार जनताको सरकार भएको कारण विपत्तिको बेला कोही भोको नाङ्गो बस्नु नपर्ने वातावरण सरकारले पक्कै सिर्जना गर्नेछ।यस विषयमा तीनै तहका सरकार जागरुक भएको देखिन्छ अझ सशक्त हुन जरुरी महामारी भोकमरीमा रुपान्तरण हुन नदिन आआफ्नो ठाँउ बाट जुटौं।दृढता र आत्मविश्वासले नै हामी बिजेता बन्नेछौं।
(लेखक बेलबारी नगरपालिकाकी उपमेयर हुन्)
_1720278409.jpg)
