बेलबारी: मोरङको पूर्वपश्चिम राजमार्ग देखि उत्तर तर्फको बनमा पाइने निगुराको माग काठमाडौँमा समेत बढ्न थालेपछि यहाँका स्थानीयले राम्रो आम्दानी गर्न थालेका छन् । मोरङको कानेपोखरी, लेटाङ भाउन्ने, लगायतका सामुदायिक बनमा पाइने निग्रो टिप्न बिहानै देखी झिमिक्क साँझ परुन्जेल स्थानीय बासिन्दाको भिड लाग्ने गर्छ ।

‘लगातार ११ वर्ष भयो यहाँ आएर निग्रो टिपेर थालेको’ मोरङको लेटाङ नगरपालिका–४ का जङ्गबहादुर तामाङले भने ‘यही बनले हाम्रो परिवार पालेको छ ।’ ज्याला मजदुरी गर्ने तामाङको परिवार अहिले निग्रो टिपेर दैनिक २ हजारसम्म कमाउने गरेको छ । तामाङ सहित उनकी श्रीमती गीता निग्रो टिप्ने गर्छन् । ‘हामीले टिपेको निग्रो बिक्दैन कि भन्नु पर्दैन । आजकाल निग्रो सिधै काठमाडौँ जान थाले पछि हाम्रो आमदानि राम्रो भएको छ ।’ उनले भने ।

छ जनाको परिवार चलाउन एवं छोराछोरीलाई पढाउन निगुरोको व्यापारले सजिलो बनाएको उनले बताए । निग्रो बेचेर नै मोरङको लेटाङ र कानेपोखरीका तीन सय बढी विपन्न परिवारको गुजारा चल्ने गरेको तामाङले जानकारी दिए ।
पढाई खर्च जुटाउने देखी घर खर्च जुटाउने उमेर समूहका स्थानीय ५ महिनासम्म जगलमै निगरोसंग रमाउँछन् । निग्रो टिप्दै गरेका प्रेमकुमार नेपालले १० वर्ष देखी वृद्ध भत्ता खाने उमेरका समेत यही जगलमै निग्रो टिप्दै गरेको भेटिने बताए । ‘कतिपयले लगानी र बचत पनि गरेका छन् । विगतमा सीमित मानिसहरूले टिपेको निग्रो खरिद गरेर अन्यत्र लैजानेहरू बढी भए पनि प्रत्येक वर्ष निग्रो टिप्नेको सख्या समेत बढ्दै गइरहेको छ ।’नेपालले भने ।

जगलको निगुरोको माग बढ्दै जान थाले पछि जनसेवा सामुदायिक र कमलपुर सामुदायिक वन उपभोक्ता समितिले ठेक्का लगाएर बेचेका छन् । दुई वटै सामुदायिक बनले एक लाख २५ हजारका दरले ठेक्का नै लगाएका छन् । उदय अधिकारी, बलराम राई र हिमाल राईले ठेक्का पाएका छन् । त्यही निग्रो पूर्वका धरान इटहरी, विराटनगर लगायतका ठुला सहर हँुदै काठमाडौँको कालीमाटीसम्म पु¥याउने गरेका छन् ।
दैनिक निग्रो टिप्नका लागि आउने धेरै भएकाले पनि यस क्षेत्र निग्रो सङ्कलन केन्द्रका रूपमा विकसित हुँदै गएको स्थानीय सचारकर्मी दिनेश सुब्बाले जानकारी दिए । स्थानीयले निग्रो टिपेर मुठा बनाएर साढे १२ रुपैयाँ प्रति मुठाका दरले बिक्री गर्छन् ।

लेटाङ–३ की अम्बिका विकले जङ्गलको निगरोबाटै छ जनाको परिवार चलेको बताइन् । निगुरोको सिजन सकिएपछि अरू बेला ज्याला मजदुरी गर्ने गरेको बताउँदै उनले भनिन् ‘निगुरोले घर खर्च चलाउन, छोराछोरी पढाउन र विभिन्न ठाउँमा लगानी गर्न सजिलो भएको छ । ज्याला मजदुरीको पैसाले मात्रै जीवन धान्न कठिन भइरहेको थियो ।’

लेटाङकै सावित्री विकले पनि जङ्गलमा त्यत्तिकै खेर गइरहेको निग्रो तरकारीका रूपमा बिक्री हुन थालेपछि परिवार चलाउन सजिलो भएको बताइन् । जेठदेखि असोजसम्म दैनिक परिवारका सबै जना निग्रो टिप्न आउने गरेको उनले बताइन् । ‘ज्याला मजदुरी गरेर परिवार चलाउन गाह्रो परिरहेका बेला जङ्गलको निग्रो गुजारा चलाउने भरपर्दो आधार बनेको ।’ विकले भनिन् ।