धरान/ छिमेकी साथीबाट विदेश पठाउने दलालको चंगुलमा परेकी धरान–१७ की ४० वर्षीया सीता खड्का तामाङ अनेक यातना र हण्डर खाँदै झण्डै एक वर्षपछि घर फिरेकी छिन् ।
घरको आर्थिक अवस्था सुधार्न भन्दै कुबेत हिँडेकी उनी दलाल र मानव तस्करीको जालोमा परेर द्वन्द्वले ग्रस्त मुलुक इराक पुगेकी थिइन् । इराकमा उनलाई मानव तस्करहरूले ७ हजार ५ सय डलरमा बिक्री गरेको धेरैपछि मात्र थाहा पाइन् । इराक पुगेको एक महिनापछि नै बिरामी भएर थला परेकी उनले अनेक यातना भोग्नुपरेको थियो । उपचार, खाना र बस्न पनि राम्रो नपाएपछि आफू सकुशल घर फिर्छु भन्ने आशा उनले मारिसकेकी थिइन् । तर, परिवारको खोजी र सामना नेपाल नामक संस्थाको निरन्तरको पहलबाट उनी ११ महिनापछि घरमा पाइला टेक्न सफल भइन् । यद्यपि उनी अझै राम्रोसँग हिँडडुल गर्न सक्दिनन् ।
इराकबाट बचेर घर आउँछु भन्ने आशा मारिसकेकी तामाङ परिवार भेट्न पाउँदा हर्षित छिन् । ‘बचेर फर्कन्छु जस्तो लागेकै थिएन । अब त घर आएँ, मरिँदैन होला । यहीँ राम्रो उपचार गर्छु,’ राहतको सास फेर्दै उनले भनिन्, ‘म त कुबेत जाने भनेर हिँडेकी थिएँ, दलालले जबर्जस्ती इराक पठायो । म त बेचिएको रहेछु, त्यहाँ पुगेपछि मात्र थाहा पाएँ ।’
उनले इराकमा बिताएको ११ महिना नरकीय जीवन भन्दा कम थिएन । न राम्रो खान पाउने, न सुत्नै पाउने । उनलाई खरिद गरेको इराकी दलालले बिरामी अवस्थामा पनि काममा पठाउने गथ्र्याे । उनले उपचार पनि पाइनन् । काम गर्न नसकेर फर्किए पनि उनलाई दलालले घर बदलेर भए पनि काममा पठाउने गथ्र्यो । काममा जान नमान्दा दलाल चाहिँ मारेर फालिदिने धम्की दिन्थ्यो । त्यसैले उनले बाँचेर घर फर्किन्छु भन्ने आशा त्यागिसकेकी थिइन् । भन्छिन्, ‘मैले एक महिना जति मात्र काम गर्न सकेँ । त्यसपछि त बिरामले थला परिहालो । मैले ११ महिनामा १७ हजार मात्र घर पठाएँ । कति दुःख, यातना खप्नुप¥यो ।’
उनी धरानमा हँुदा सब्जी व्यापार गर्थिन् । युरिक एसिडले उनलाई च्यापेपछि व्यापार छोडेर घरमा बसिन् । ऋण बढ्यो, त्यसैले विदेश जाने सोच बनाइन् । मन मिल्ने छिमेकी शर्मिला राईलाई विदेश जाने कुरा सुनाउँदा उनले काठमाडौंकी आफ्नै सोल्टिनी पेमा शेर्पासँग सम्पर्क गराइदिइन् । शेर्पाले नै पासपोर्ट बनाउन भन्दै २० हजार पनि पठाइदिइन् । शेर्पाले झापा बिर्तामोडका कृष्ण तामाङसँग सम्पर्क गराइदिइन् । आफ्ना श्रीमान् रामबहादुरलाई पनि केही नभनी उनी गत वर्षको साउन २८ गते कुबेत जाने भनेर सुटुक्कै हिँडिन् ।
‘त्यो दिन बिर्तामोड बसेँ । त्यहाँ अरु पनि ४÷५ जना महिला थिए । भोलिपल्ट एक जना १६÷१७ वर्षको गणेश जोगी भाइले सबैलाई काकडभिट्टा नाका हुँदै बागडुग्रासम्म पु¥याए,’ उनले भनिन्, ‘त्यहाँ एक दिन बसेर दिल्ली पुग्यौं । दिल्लीमा दीप कार्कीले हामीलाई रिसिभ गरे ।’
काँकडभिट्टा नाकामा माइती नेपाल र प्रहरीको कडा निगरानी भए पनि एकएक जना अलगअलगै भएर विदेश जाने महिलाहरू पार भएको उनले खुलाइन् । कसैले सोध्यो भने पारी आफ्नो मान्छे छ, त्यहीँ गएको भन्न लगाएर दलालहरूले भारतीय मोबाइल नम्बर पनि दिने गरेको उनले बताइन् । प्रहरी वा माइती नेपालले सोधिहाले त्यही नम्बरमा फोन गर्न लगाउने र उताबाट आफ्नै मान्छे भेट्न आइरहेको बताएपछि छोडिने भन्दै दलालहरूले बोर्डर पार हुने उपाय उनीहरूलाई बताएका थिए ।
‘कसैलाई किनमेल गर्न गएको, आइहाल्छु नि भन्न लगाए । म बोर्डर पार हँुदा कसैले पनि सोधेन । सरासर गएँ,’ उनले भनिन् । दिल्लीमा मुख्य मानव तस्कर दिल कार्कीले एक महिनासम्म ४० जना जति नेपाली महिलालाई राखेर पछि विभिन्न मुलुक पठाएको उनले बताइन् । आफू इराक होइन, कुबेत जाने भन्दाभन्दै पनि जबर्जस्ती पठाएको उनको भनाइ छ ।
उनले इराकबाट आफू बिरामी परेको भन्दै परिवारलाई सूचना गरेपछि यता उनका छोराले सामना नेपाललाई उद्दारको लागि निवेदन दिएका थिए । यही संस्थाले शर्मिला, पेमा हँुदै दिलसम्म सम्पर्क गरेर सीतालाई नेपाल ल्याउन निरन्तर दबाब दिएपछि उनी घर फिर्न सफल भएकी हुन् । उनको घाँटी पछाडिको हाड चर्किएको छ भने हातखुट्टा राम्रोसँग चल्दैन ।
‘उहाँको छोराले निवेदन दिएपछि धेरै समस्या पार गरेर ल्याउन सफल भयौं,’ सामना नेपालकी अध्यक्ष चेतना श्रेङले भनिन्, ‘उहाँ त आउनुभयो, तर दलाल र मानव तस्करहरू त्यत्तिकै छन् । उहाँले कारबाही होस् भनेर निवेदन दिनुभयो भने मात्र कानुनी कठघरामा ल्याउन सकिन्छ ।’
_1720278409.jpg)
